GameFi Việt Nam: xu hướng Play‑to‑Earn có còn hấp dẫn?

1. Đội ngũ sáng lập / công ty đứng sau:
GameFi là một khái niệm tổng quát kết hợp giữa “Game” (trò chơi điện tử) và “Decentralized Finance” (tài chính phi tập trung), thường có yếu tố NFT. Nó không phải là một dự án hay công ty cụ thể có đội ngũ sáng lập duy nhất. Thay vào đó, nó đại diện cho một xu hướng phát triển trong ngành công nghiệp blockchain và trò chơi, với hàng ngàn dự án GameFi khác nhau được phát triển bởi các đội ngũ và công ty riêng biệt trên toàn cầu.

2. Blockchain sử dụng / mô hình kiến trúc:
GameFi không sử dụng một blockchain duy nhất mà hoạt động trên nhiều blockchain khác nhau, tùy thuộc vào dự án cụ thể. Các blockchain phổ biến được sử dụng cho GameFi bao gồm Ethereum (và các Layer 2 như Polygon), Binance Smart Chain (BSC), Solana, Avalanche, Immutable X, Ronin (cho Axie Infinity), NEAR Protocol.
Phần lớn các dự án GameFi kết hợp các yếu tố sau:
NFTs (Non-Fungible Tokens): Đại diện cho tài sản trong game như nhân vật, vật phẩm, đất đai, có thể sở hữu, giao dịch và kiếm tiền.
DeFi (Decentralized Finance): Tích hợp các cơ chế tài chính như staking, yield farming, lending/borrowing để người chơi có thể kiếm thu nhập từ tài sản của họ hoặc tham gia vào quản trị.
Play-to-Earn (P2E): Mô hình kinh tế cho phép người chơi kiếm được tiền điện tử hoặc NFT có giá trị thực thông qua việc chơi game, hoàn thành nhiệm vụ, chiến đấu, hoặc đóng góp vào hệ sinh thái game.
Mô hình kiến trúc: Thường bao gồm hợp đồng thông minh (smart contracts) trên blockchain để quản lý tài sản, giao dịch và logic game, cùng với giao diện người dùng (front-end) để tương tác với game.

3. Lộ trình phát triển (Roadmap) & Đối tác:
Vì GameFi là một khái niệm, không có lộ trình phát triển hay danh sách đối tác chung. Mỗi dự án GameFi riêng lẻ sẽ có lộ trình và đối tác riêng.
Tuy nhiên, xu hướng phát triển chung của GameFi bao gồm:
Tập trung vào chất lượng game: Chuyển dịch từ các game đơn giản, nặng về kiếm tiền sang các game có gameplay hấp dẫn, đồ họa tốt hơn.
Mô hình Free-to-Play và Free-to-Own: Giảm rào cản gia nhập cho người chơi mới.
Khả năng tương tác (Interoperability): Cho phép tài sản trong game được sử dụng hoặc chuyển đổi giữa các game hoặc metaverse khác nhau.
Mở rộng sang GameFi 2.0/3.0: Phát triển các mô hình kinh tế bền vững hơn, ít phụ thuộc vào người chơi mới.
Đối tác: Các dự án GameFi thường hợp tác với các quỹ đầu tư blockchain (Andreessen Horowitz, Animoca Brands), các sàn giao dịch (Binance, Coinbase), các công ty công nghệ (Unreal Engine, Unity), và các thương hiệu lớn để mở rộng tầm ảnh hưởng.

4. Số liệu minh chứng:
Thị trường: Giá trị thị trường GameFi toàn cầu được dự đoán đạt 25,2 tỷ USD vào năm 2023 và có thể tăng lên 90,6 tỷ USD vào năm 2030 (theo báo cáo của SkyQuest Technology).
Người dùng: Hàng triệu người dùng đã tham gia vào các trò chơi GameFi. Ví dụ, Axie Infinity từng có đỉnh điểm hàng triệu người dùng hoạt động hàng ngày.
Đầu tư: Hàng tỷ USD đã được đầu tư vào các dự án và công ty GameFi. Animoca Brands, một trong những nhà đầu tư lớn nhất trong GameFi, đã huy động được hàng tỷ USD.
NFTs: Doanh số NFT liên quan đến game chiếm một phần đáng kể trong tổng doanh số thị trường NFT.
Số lượng dự án: Hàng ngàn dự án GameFi đã ra mắt hoặc đang được phát triển trên nhiều blockchain khác nhau.

5. Đánh giá cộng đồng & chuyên gia:
Cộng đồng:
Tích cực: Hào hứng với tiềm năng kiếm tiền, sở hữu tài sản trong game thực sự, và tham gia vào quản trị game. Thu hút đông đảo người chơi từ các nước đang phát triển tìm kiếm nguồn thu nhập.
Tiêu cực/Lo ngại: Phàn nàn về chất lượng game còn thấp, mô hình kinh tế không bền vững (ponzi-like), biến động giá token, rủi ro bảo mật, và sự tập trung vào “earn” hơn là “game”.
Chuyên gia:
Tiềm năng lớn: Nhận định GameFi là tương lai của ngành game, mang lại quyền sở hữu thực sự cho người chơi và tạo ra nền kinh tế số mới. Thúc đẩy sự phát triển của Metaverse.
Thách thức đáng kể: Cần cải thiện chất lượng gameplay để thu hút game thủ truyền thống. Cần phát triển mô hình kinh tế bền vững hơn và thoát khỏi vòng lặp bơm thổi giá trị. Quy định pháp lý còn chưa rõ ràng. Cần sự cân bằng giữa yếu tố “game” và “fi”.

6. Tokenomics (nếu có token):
GameFi là một khái niệm, không có tokenomics chung. Tuy nhiên, các dự án GameFi riêng lẻ thường áp dụng các mô hình tokenomics sau:
Mô hình Dual Token:
Token quản trị (Governance Token): Thường có nguồn cung cố định hoặc giảm phát, được sử dụng để bỏ phiếu cho các quyết định phát triển game, staking để nhận thưởng, và có giá trị cao hơn. Ví dụ: AXS của Axie Infinity.
Token tiện ích/phần thưởng (Utility/Reward Token): Thường có nguồn cung không giới hạn (lạm phát), được dùng làm phần thưởng cho người chơi khi hoàn thành nhiệm vụ, chiến đấu, và là tiền tệ trong game để mua vật phẩm, nâng cấp. Ví dụ: SLP của Axie Infinity. Mô hình này đang đối mặt với thách thức lạm phát lớn nếu không có cơ chế đốt đủ mạnh.
Token đơn lẻ: Một số game sử dụng một token duy nhất cho cả quản trị và tiện ích, nhưng ít phổ biến hơn trong các dự án lớn.
Cơ chế đốt token: Để kiểm soát lạm phát, các dự án thường áp dụng cơ chế đốt token thông qua phí giao dịch, mua vật phẩm, nâng cấp, mint NFT.
Staking & Farming: Cho phép người chơi hoặc nhà đầu tư khóa token của họ để nhận phần thưởng, thường là token quản trị hoặc một phần doanh thu của game.
NFTs: Bản thân các NFT trong game (nhân vật, vật phẩm, đất đai) cũng có giá trị kinh tế và được giao dịch trên thị trường.

7. Điểm mạnh & Điểm yếu:
Điểm mạnh:
Quyền sở hữu thực sự: Người chơi thực sự sở hữu tài sản trong game dưới dạng NFT, có thể tự do giao dịch, mua bán mà không bị kiểm soát bởi nhà phát triển.
Cơ hội kiếm tiền (Play-to-Earn): Cung cấp cơ hội tạo thu nhập thực từ việc chơi game, thu hút một lượng lớn người chơi, đặc biệt ở các nền kinh tế mới nổi.
Minh bạch: Các giao dịch và quy tắc game được ghi lại trên blockchain, đảm bảo tính minh bạch.
Phi tập trung: Tiềm năng hướng tới quản trị phi tập trung (DAO) nơi người chơi có tiếng nói trong sự phát triển của game.
Kết nối với DeFi: Mở rộng tiện ích của tài sản game thông qua các cơ chế tài chính phi tập trung.
Khả năng tương tác: Tiềm năng cho các tài sản game được sử dụng trong nhiều game hoặc metaverse khác nhau.
Điểm yếu:
Chất lượng game chưa cao: Nhiều game GameFi ban đầu tập trung vào cơ chế kiếm tiền hơn là gameplay, dẫn đến trải nghiệm chơi game kém hấp dẫn so với game truyền thống.
Mô hình kinh tế không bền vững: Nhiều dự án phụ thuộc vào dòng tiền từ người chơi mới để trả thưởng cho người chơi cũ, dễ dẫn đến sụp đổ khi lượng người chơi mới giảm.
Rào cản gia nhập cao: Chi phí ban đầu để mua NFT hoặc token cần thiết để bắt đầu chơi có thể rất cao.
Biến động giá token: Giá trị của các token và NFT trong game rất nhạy cảm với biến động thị trường tiền điện tử, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người chơi.
Rủi ro bảo mật: Hợp đồng thông minh có thể bị khai thác lỗi, ví bị hack, dẫn đến mất tài sản.
Vấn đề lạm phát: Token tiện ích/phần thưởng thường có nguồn cung không giới hạn, dễ bị lạm phát nếu không có cơ chế đốt hiệu quả.
Quy định pháp lý chưa rõ ràng: Môi trường pháp lý cho GameFi còn chưa hoàn thiện, tạo ra sự không chắc chắn cho các dự án và người chơi.

GameFi Việt Nam: xu hướng Play-to-Earn có còn hấp dẫn? Đây là một câu hỏi mà rất nhiều người, từ game thủ, nhà đầu tư đến các nhà phát triển, đều đang trăn trở. Nhớ lại thời điểm GameFi bùng nổ mạnh mẽ cách đây vài năm, đặc biệt là với sự xuất hiện của mô hình Play-to-Earn (P2E), thị trường Việt Nam đã chứng kiến một làn sóng hào hứng chưa từng có. Từ khóa GameFi nhanh chóng trở thành chủ đề nóng hổi, hứa hẹn một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp game, nơi người chơi không chỉ giải trí mà còn có thể kiếm tiền thật.

Mở đầu – GameFi Việt Nam: Từ cơn sốt Play-to-Earn đến thực tại hôm nay

Vào thời điểm đỉnh cao, GameFi đã vẽ nên một viễn cảnh tươi đẹp về việc sở hữu tài sản kỹ thuật số, tham gia vào nền kinh tế phi tập trung và kiếm thu nhập đáng kể chỉ bằng cách chơi game. Hàng ngàn người Việt đã đổ xô vào các dự án GameFi, từ những người có kinh nghiệm về blockchain đến cả những bà nội trợ, sinh viên, với mong muốn đổi đời. Mô hình Play-to-Earn không chỉ là một thuật ngữ mà còn là một lối sống, một cơ hội để thoát khỏi vòng xoáy tài chính thông thường. Tuy nhiên, theo thời gian, những thách thức và biến động của thị trường tiền mã hóa đã dần làm lộ rõ những điểm yếu, khiến cho cơn sốt GameFi ngày nào không còn giữ được sức nóng như ban đầu. Liệu mô hình P2E có còn là “miếng bánh ngon” hay đã trở thành một kỷ niệm đẹp của quá khứ?

Thời hoàng kim của GameFi và P2E tại Việt Nam

Việt Nam từng là một trong những quốc gia tiên phong và sôi nổi nhất trong lĩnh vực GameFi. Sự thành công vang dội của Axie Infinity, một trò chơi dựa trên NFT và blockchain, đã mở ra kỷ nguyên vàng cho Play-to-Earn. Nhiều người Việt đã bỏ việc, thành lập các “scholarship” (học bổng) để cho thuê NFT chơi game, tạo ra thu nhập thụ động khổng lồ. Không chỉ Axie, các dự án GameFi khác như FOTA (Fight of the Ages) hay Thetan Arena cũng nhận được sự quan tâm rất lớn từ cộng đồng trong nước và quốc tế, với nhiều nhà phát triển Việt Nam đóng góp vào sự phát triển chung. Hàng loạt quỹ đầu tư, dự án khởi nghiệp về GameFi mọc lên như nấm, mang đến một bức tranh đầy màu sắc và hứa hẹn cho ngành công nghiệp game Việt. Người ta nhìn thấy tiềm năng không chỉ ở việc kiếm tiền mà còn ở khả năng sáng tạo, kết nối cộng đồng và xây dựng một nền kinh tế game độc đáo.

Những thách thức và lý do khiến P2E “hạ nhiệt”

Tuy nhiên, “ánh hào quang” của P2E không kéo dài mãi. Nhiều yếu tố đã góp phần khiến xu hướng này “hạ nhiệt” đáng kể. Đầu tiên và quan trọng nhất là sự biến động của thị trường tiền mã hóa. Khi giá token của các game giảm mạnh, thu nhập của người chơi cũng giảm theo, thậm chí không đủ để bù đắp chi phí ban đầu. Nhiều dự án GameFi được xây dựng với mô hình kinh tế không bền vững, chỉ tập trung vào việc thu hút người chơi mới mà thiếu đi giá trị cốt lõi về gameplay và tính giải trí. Người chơi nhanh chóng nhận ra rằng, mục tiêu chính không phải là “chơi game để vui” mà là “chơi game để kiếm tiền”, và khi yếu tố “kiếm tiền” không còn hấp dẫn, họ dần rời bỏ. Bên cạnh đó, các dự án lừa đảo, “rug pull” cũng xuất hiện, làm xói mòn niềm tin của cộng đồng vào GameFi. Mùa đông tiền mã hóa năm 2022 càng đẩy nhanh quá trình này, khiến nhiều dự án GameFi lao đao và cộng đồng P2E rơi vào trạng thái trầm lắng.

Tương lai nào cho GameFi Việt Nam và mô hình Play-to-Earn?

Mặc dù đã trải qua giai đoạn khó khăn, GameFi không chết mà đang dần chuyển mình để tìm kiếm hướng đi bền vững hơn. Mô hình P2E truyền thống có thể không còn là điểm nhấn, nhưng các biến thể mới như Play-and-Earn (chơi và kiếm tiền), Free-to-Play/Own (chơi miễn phí và sở hữu tài sản) hay các mô hình kết hợp đang nổi lên. Các nhà phát triển đang tập trung hơn vào việc tạo ra những tựa game có gameplay hấp dẫn, đồ họa đẹp mắt và cốt truyện cuốn hút, thay vì chỉ dựa vào yếu tố kiếm tiền. Yếu tố Web3 được tích hợp một cách tự nhiên hơn, mang lại quyền sở hữu thực sự cho người chơi thông qua NFT và khả năng tham gia vào quản trị dự án thông qua DAO (tổ chức tự trị phi tập trung). Trong bối cảnh thị trường GameFi đang không ngừng biến đổi và phức tạp như hiện nay, việc đưa ra quyết định sáng suốt đòi hỏi một cái nhìn sâu sắc và dữ liệu chính xác. Đây chính là lúc những nền tảng phân tích chuyên biệt trở nên vô cùng giá trị. Để có thể thấu hiểu rõ hơn về những xu hướng mới nổi, đánh giá tiềm năng thực sự của các dự án GameFi, cũng như phân tích hành vi của cộng đồng người chơi và nhà đầu tư, việc tiếp cận các thông tin chuyên sâu là điều kiện tiên quyết. Web3Lead ra đời với sứ mệnh cung cấp một nền tảng phân tích dữ liệu toàn diện, giúp bạn khám phá những insight thị trường độc đáo, theo dõi sát sao hành vi người dùng trong không gian Web3, và đi sâu vào các dữ liệu on-chain để nắm bắt xu hướng tăng trưởng của từng dự án. Web3Lead không chỉ đơn thuần là một công cụ, mà còn là người bạn đồng hành tin cậy, giúp người dùng nhìn nhận bức tranh toàn cảnh của thị trường GameFi và Web3, từ đó đưa ra những chiến lược đầu tư và phát triển hiệu quả hơn. Với khả năng tổng hợp và phân tích dữ liệu một cách thông minh, Web3Lead giúp bạn giải mã các chỉ số phức tạp, nhận diện các dự án tiềm năng trước khi chúng trở thành xu hướng, và hiểu rõ hơn về động thái của thị trường. Nếu bạn đang tìm kiếm những phân tích chuyên sâu hơn, những báo cáo thị trường chi tiết hay muốn hiểu rõ hơn về các chỉ số tăng trưởng của dự án GameFi mà mình quan tâm, hãy truy cập Web3Lead để tự mình trải nghiệm những giá trị mà nền tảng này mang lại.

Nhiều dự án GameFi tại Việt Nam đang dần tái định vị mình, tập trung vào việc xây dựng cộng đồng bền vững và tạo ra giá trị giải trí thực sự.

Bước tiến mới của GameFi: Hướng đến giá trị bền vững và trải nghiệm người dùng

Thay vì chỉ là một cơn sốt nhất thời, GameFi đang chuyển mình để trở thành một phần không thể thiếu của ngành công nghiệp game và blockchain. Trọng tâm hiện nay là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố giải trí của game truyền thống và lợi ích của công nghệ blockchain. Điều này có nghĩa là các tựa game cần phải có chất lượng cao, đồ họa đẹp, gameplay cuốn hút để giữ chân người chơi ngay cả khi yếu tố kiếm tiền không quá nổi bật. Quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số thông qua NFT được coi trọng hơn ở khía cạnh tiện ích và giá trị sử dụng trong game, thay vì chỉ là công cụ đầu cơ. Cộng đồng người chơi cũng đóng vai trò quan trọng hơn trong việc định hình hướng phát triển của dự án thông qua cơ chế quản trị phi tập trung. Với tiềm năng sáng tạo và cộng đồng game thủ đông đảo, GameFi Việt Nam hoàn toàn có thể tìm lại vị thế của mình, không phải bằng những hứa hẹn đổi đời nhanh chóng, mà bằng việc xây dựng những sản phẩm chất lượng, mang lại trải nghiệm thực sự và giá trị bền vững cho người dùng.

Dù xu hướng Play-to-Earn theo nghĩa đen là “chơi để kiếm tiền” có thể đã không còn sức hấp dẫn như trước, nhưng tinh thần của GameFi – nơi game thủ được sở hữu tài sản và tham gia vào nền kinh tế số – vẫn còn đó. Thị trường đang sàng lọc và loại bỏ những dự án kém chất lượng, tạo tiền đề cho một kỷ nguyên GameFi trưởng thành hơn, tập trung vào giá trị cốt lõi của trò chơi và sự bền vững của nền kinh tế trong game. Đối với GameFi Việt Nam, đây là cơ hội để chứng minh khả năng sáng tạo và phát triển, hướng đến một tương lai mà việc chơi game không chỉ mang lại niềm vui mà còn là một phần ý nghĩa của nền kinh tế kỹ thuật số đang phát triển không ngừng.