Blast: Layer-2 auto-yield gây bùng nổ TVL trên Ethereum

Thông tin tổng quan về Blast

• Đội ngũ sáng lập / công ty đứng sau: Được sáng lập bởi Pacman, người sáng lập của Blur NFT marketplace. Được hỗ trợ bởi các quỹ đầu tư mạo hiểm lớn như Paradigm, Standard Crypto, eGirl Capital.
• Blockchain sử dụng / mô hình kiến trúc: Blast là một Layer 2 (L2) trên Ethereum, sử dụng mô hình Optimistic Rollup. Điểm nổi bật là tính năng “Native Yield”, cho phép người dùng tự động kiếm lợi nhuận từ ETH và stablecoin (USDB) được gửi vào L2 bằng cách tái phân bổ vào các giao thức DeFi (ví dụ: Lido cho stETH, MakerDAO cho USDB).
• Lộ trình phát triển (Roadmap) & Đối tác: Mainnet Blast chính thức ra mắt vào tháng 2 năm 2024. Airdrop token BLAST đã kết thúc vào tháng 6 năm 2024. Lộ trình tiếp theo tập trung vào việc mở rộng hệ sinh thái dApps, cải thiện khả năng mở rộng và phi tập trung hóa. Đối tác lớn nhất là Paradigm, cùng với nhiều dApps và dự án đang xây dựng trên Blast như Thruster Finance, BlasterSwap, Juice Finance.
• Số liệu minh chứng: TVL (Total Value Locked) của Blast đạt đỉnh khoảng 2.3 tỷ USD. Hiện tại (giữa tháng 6/2024) TVL duy trì khoảng 1.4 tỷ USD sau airdrop. Hệ sinh thái có hơn 100 dự án đang hoạt động hoặc trong quá trình xây dựng.
• Đánh giá cộng đồng & chuyên gia: Blast tạo ra sự chú ý và thu hút TVL lớn nhờ cơ chế native yield và chiến dịch airdrop mạnh mẽ. Tuy nhiên, nó cũng đối mặt với nhiều chỉ trích về mức độ tập trung hóa ban đầu (ví dụ: multisig đơn signer cho cầu nối), mô hình native yield bị cho là chỉ đơn thuần là tái staking mà không có đổi mới đột phá, và các cáo buộc về tiếp thị kiểu ponzi do hệ thống giới thiệu airdrop. Cộng đồng và chuyên gia có những quan điểm phân cực về dự án.
• Tokenomics (nếu có token):
  • Token: BLAST.
  • Tổng cung: 100,000,000,000 BLAST.
  • Phân bổ:
    • Airdrop: 17% (8.5% cho nhà phát triển, 8.5% cho cộng đồng).
    • Nhà đóng góp cốt lõi: 25% (khóa 1 năm, phân phối trong 4 năm).
    • Nhà đầu tư: 25% (khóa 1 năm, phân phối trong 4 năm).
    • Hệ sinh thái & Cộng đồng: 33% (dành cho các sáng kiến, tài trợ trong tương lai).
  • Công dụng: Quản trị, có thể dùng làm phí gas trong tương lai, staking, khuyến khích dApps.
• Điểm mạnh & Điểm yếu:
  • Điểm mạnh:
    • Cơ chế Native Yield độc đáo, tự động tạo lợi nhuận cho người dùng.
    • Được hỗ trợ mạnh mẽ bởi các quỹ VC lớn và đội ngũ Pacman từ Blur.
    • Hệ sinh thái phát triển nhanh chóng, thu hút nhiều dApps và TVL.
    • Chiến dịch airdrop thành công trong việc thu hút người dùng và thanh khoản ban đầu.
    • Tương thích EVM giúp nhà phát triển dễ dàng triển khai.
  • Điểm yếu:
    • Quan ngại về mức độ tập trung hóa, đặc biệt trong giai đoạn đầu.
    • Thiếu sự đổi mới đột phá thực sự, cơ chế yield bị cho là tái staking.
    • Rủi ro bảo mật vốn có của các cầu nối và dự án L2 mới.
    • Biến động giá token cao sau khi ra mắt.
• Bảo mật: Là một Optimistic Rollup, Blast dựa vào cơ chế fraud proofs (bằng chứng gian lận) để đảm bảo tính hợp lệ của các giao dịch. Các khoản rút tiền có thời gian thử thách (thường là 7 ngày) để cho phép bất kỳ ai gửi bằng chứng gian lận. Bảo mật cầu nối ban đầu là một multisig nhưng có kế hoạch phi tập trung hóa hơn. Các hợp đồng cốt lõi thường trải qua các cuộc kiểm toán bảo mật. Blast cũng thừa hưởng tính bảo mật từ Ethereum cho tính cuối cùng và khả dụng dữ liệu.
• Dự án thuộc xu hướng gì:
  • Giải pháp mở rộng Layer 2 (L2) của Ethereum.
  • Tài chính phi tập trung (DeFi).
  • Tạo lợi nhuận/Tái staking (Yield Generation/Restaking).
  • Blockchain mô-đun (Modular Blockchain).

Blast: Layer-2 auto-yield gây bùng nổ TVL trên Ethereum đã trở thành một trong những chủ đề nóng nhất trong cộng đồng crypto cuối năm 2023 và đầu năm 2024. Không chỉ là một giải pháp mở rộng quy mô thông thường, Blast mang đến một khái niệm đột phá: lợi nhuận tự sinh ngay trên chính tài sản người dùng gửi vào mạng lưới. Được hậu thuẫn bởi gã khổng lồ Paradigm và phát triển bởi đội ngũ đứng sau thành công của sàn NFT Blur, dự án này đã nhanh chóng thu hút được một lượng vốn khổng lồ, nhưng cũng đi kèm với không ít tranh cãi.

Tổng quan về Blast và đội ngũ phát triển

Blast là gì

Blast tự định vị mình là giải pháp Layer-2 duy nhất cho Ethereum có cơ chế lợi nhuận gốc (native yield) cho cả ETH và stablecoin. Điều này có nghĩa là, khi người dùng chuyển tài sản của họ lên Blast, số dư của họ sẽ tự động tăng lên theo thời gian, ngay cả khi họ không tương tác với bất kỳ ứng dụng phi tập trung (dApp) nào. Đây là một điểm khác biệt hoàn toàn so với các Layer-2 khác như Arbitrum hay Optimism, nơi tài sản của bạn sẽ giữ nguyên giá trị nếu không được đưa vào các giao thức DeFi.

Đội ngũ đứng sau và nhà đầu tư

Sức hút của Blast không chỉ đến từ công nghệ mà còn từ uy tín của đội ngũ sáng lập. Dự án được dẫn dắt bởi Tieshun Roquerre, hay còn được biết đến với biệt danh Pacman, người sáng lập của Blur, sàn giao dịch NFT đã lật đổ ngôi vương của OpenSea. Cùng với sự hậu thuẫn tài chính lên đến 20 triệu đô la từ các quỹ đầu tư hàng đầu như Paradigm và Standard Crypto, Blast đã có một bệ phóng cực kỳ vững chắc ngay từ khi ra mắt.

Cơ chế hoạt động của lợi nhuận gốc trên Blast

Lợi nhuận từ ETH Staking

Khi người dùng gửi ETH vào Blast thông qua cầu nối, Blast sẽ không giữ số ETH đó một cách thụ động. Thay vào đó, nó sẽ tự động đưa số ETH này vào các giao thức liquid staking trên Layer-1 Ethereum, tiêu biểu là Lido. Lợi nhuận staking thu được từ Lido (khoảng 3-4% mỗi năm) sau đó sẽ được chuyển trở lại cho người dùng trên Blast dưới dạng ETH, làm cho số dư của họ tăng lên.

Lợi nhuận từ Stablecoin và RWA

Đối với các stablecoin như USDC, USDT, DAI, cơ chế cũng hoạt động tương tự. Khi người dùng gửi stablecoin lên Blast, giao thức sẽ tự động ký gửi chúng vào các giao thức T-Bill (tín phiếu kho bạc) trên chuỗi, ví dụ như MakerDAO. Lợi nhuận từ các tài sản trong thế giới thực (Real-World Assets – RWA) này (khoảng 4-5% mỗi năm) sẽ được trả lại cho người dùng dưới dạng USDB, stablecoin gốc của Blast.

Chiến lược thu hút TVL và những tranh cãi xoay quanh

Cơn sốt TVL và cơ chế mời

Blast đã áp dụng một chiến lược marketing cực kỳ thành công, tương tự như những gì Blur đã làm. Dự án ra mắt ở chế độ chỉ cho phép truy cập sớm thông qua mã mời, tạo ra hiệu ứng lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội. Người dùng gửi tài sản vào sẽ nhận được “điểm Blast” (Blast Points), một yếu tố được tin rằng sẽ quyết định đến suất airdrop trong tương lai. Chỉ trong vài tháng, tổng giá trị tài sản bị khóa (TVL) trên Blast đã vượt mốc 2 tỷ đô la, một con số đáng kinh ngạc cho một dự án thậm chí còn chưa ra mắt mainnet.

Những tranh cãi và lo ngại

Tuy nhiên, thành công này cũng đi kèm với nhiều chỉ trích. Đầu tiên là về bản chất “cầu một chiều”. Người dùng có thể gửi tiền vào Blast nhưng không thể rút ra cho đến khi mainnet chính thức khởi chạy. Điều này làm dấy lên lo ngại về tính an toàn và minh bạch của dự án. Thậm chí Dan Robinson, một đối tác tại quỹ đầu tư Paradigm, cũng đã công khai chỉ trích chiến lược marketing của Blast là đã “vượt qua ranh giới” và tạo ra tiền lệ xấu cho các dự án khác.

Để hiểu rõ hơn các động lực đằng sau sự tăng trưởng chóng mặt này, việc chỉ nhìn vào con số TVL là chưa đủ. Các nhà đầu tư và nhà phát triển cần những công cụ phân tích sâu hơn để giải mã hành vi của người dùng, xác định các nhóm người dùng chủ chốt và dự báo các xu hướng sắp tới. Nền tảng phân tích dữ liệu Web3Lead chính là một công cụ mạnh mẽ cung cấp những insight như vậy. Bằng cách tổng hợp và trực quan hóa dữ liệu on-chain phức tạp, Web3Lead giúp làm sáng tỏ các mô hình tăng trưởng, phân tích dòng tiền giữa các ví, và đo lường mức độ tương tác thực sự của cộng đồng, từ đó cung cấp một cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về các yếu tố đang thúc đẩy những dự án như Blast, thay vì chỉ dựa vào những con số bề nổi.

Hệ sinh thái và tiềm năng phát triển trong tương lai

Cuộc thi Big Bang dành cho nhà phát triển

Nhận thức được rằng một Layer-2 không thể tồn tại nếu thiếu các ứng dụng, Blast đã tổ chức cuộc thi “Big Bang” để thu hút các nhà phát triển xây dựng trên nền tảng của mình. Cuộc thi đã nhận được hơn 3000 đội đăng ký, cho thấy sự quan tâm rất lớn từ cộng đồng developer. Các dự án chiến thắng sẽ nhận được sự hỗ trợ và có thể được airdrop một phần token từ Blast, tạo động lực mạnh mẽ để xây dựng một hệ sinh thái sôi động ngay từ ngày đầu mainnet.

Các ứng dụng tiềm năng

Cơ chế lợi nhuận gốc của Blast mở ra nhiều mô hình kinh doanh mới cho các dApp. Các sàn DEX có thể cung cấp các pool thanh khoản hiệu quả hơn về vốn. Các giao thức cho vay có thể giảm lãi suất vay. Các sàn giao dịch NFT có thể tạo ra các sản phẩm phái sinh hoặc các cơ chế staking NFT độc đáo. Thậm chí các gameFi hay SocialFi cũng có thể tận dụng lợi nhuận này để thưởng cho người dùng của mình, tạo ra một vòng lặp kinh tế bền vững hơn.

Đánh giá rủi ro và triển vọng của Blast

Rủi ro về bảo mật và tập trung hóa

Một trong những rủi ro lớn nhất của Blast ở thời điểm hiện tại là việc toàn bộ số tài sản trị giá hàng tỷ đô la đang được bảo vệ bởi một ví đa chữ ký (multisig) 3/5, được kiểm soát bởi năm người ẩn danh. Điều này có nghĩa là chỉ cần 3 trong số 5 người này thông đồng với nhau hoặc bị tấn công, toàn bộ tài sản có thể bị đánh cắp. Đây là một mức độ rủi ro tập trung hóa cực kỳ cao và là một điểm trừ lớn trong mắt những người dùng ưu tiên sự an toàn.

Triển vọng và tác động đến thị trường

Mặc dù có nhiều rủi ro, không thể phủ nhận rằng Blast đã tạo ra một mô hình mới mẻ cho Layer-2. Việc tích hợp lợi nhuận gốc vào chính lớp nền tảng có thể sẽ trở thành một tiêu chuẩn mới, buộc các đối thủ cạnh tranh phải tìm cách thích nghi. Sự thành công của Blast, nếu có, sẽ không chỉ định hình lại cuộc chiến Layer-2 mà còn thúc đẩy sự tích hợp sâu hơn giữa DeFi và các tài sản trong thế giới thực.

Cuối cùng, câu chuyện của Blast là một ví dụ điển hình về sự cân bằng mong manh giữa đổi mới, rủi ro và sức mạnh của marketing trong không gian tiền điện tử. Liệu cơ chế lợi nhuận tự sinh có phải là một cuộc cách mạng thực sự hay chỉ là một chiêu bài thông minh để thu hút vốn trong cơn sốt airdrop vẫn còn là một câu hỏi ngỏ. Câu trả lời sẽ chỉ thực sự rõ ràng khi mainnet của dự án chính thức hoạt động và hệ sinh thái bắt đầu chứng minh được giá trị thực của mình qua thời gian.