Web3 Việt Nam: Các dự án blockchain nổi bật tại Việt Nam

1. Đội ngũ sáng lập / công ty đứng sau:
Web3 Việt Nam là một hệ sinh thái rộng lớn, không thuộc về một đội ngũ hay công ty cụ thể. Tuy nhiên, có nhiều chủ thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển hệ sinh thái này, bao gồm:

• Các quỹ đầu tư và vườn ươm: Kyber Ventures, Coin98 Ventures, TheVentures, Ancient8, Aura Network, GFI Ventures.
• Các dự án blockchain nổi bật có nguồn gốc hoặc đội ngũ Việt Nam: Sky Mavis (Axie Infinity), Coin98, Kyber Network, Aura Network, Sipher, Kaby Arena.
• Các tổ chức và cộng đồng: Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), các cộng đồng developer, Binance Vietnam.
• Các đơn vị đào tạo và nghiên cứu: Các trường đại học lớn như RMIT Việt Nam, FPT University và các trung tâm đào tạo lập trình.

2. Blockchain sử dụng / mô hình kiến trúc:
Các blockchain phổ biến được sử dụng bởi các dự án và nhà phát triển tại Việt Nam bao gồm:

• Các blockchain tương thích EVM (Ethereum Virtual Machine) như Ethereum, BNB Chain, Polygon.
• Các Layer-1 khác như Solana, Avalanche, Near Protocol, Polkadot, Cosmos (qua các dự án như Aura Network).
• Xu hướng phát triển các giải pháp Layer-2 và công nghệ Zk-rollups cũng đang được quan tâm.
• Mô hình kiến trúc tập trung vào các lĩnh vực như GameFi, DeFi, NFTs, SocialFi và phát triển cơ sở hạ tầng blockchain.

3. Lộ trình phát triển (Roadmap) & Đối tác:

• Lộ trình phát triển:
  • Chính phủ Việt Nam đã và đang thể hiện sự quan tâm đến công nghệ blockchain, khuyến khích nghiên cứu và ứng dụng. Tổ công tác nghiên cứu về công nghệ blockchain đã được thành lập.
  • Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) đóng vai trò then chốt trong việc kết nối, thúc đẩy phát triển hệ sinh thái, tổ chức các sự kiện và đào tạo.
  • Định hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng hành lang pháp lý là những mục tiêu quan trọng.
• Đối tác:
  • Các dự án Web3 Việt Nam hợp tác với nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm quốc tế và trong nước.
  • Hợp tác với các sàn giao dịch lớn và các nền tảng blockchain toàn cầu như Ethereum Foundation, BNB Chain, Polygon Labs.
  • Các đối tác chiến lược bao gồm các trường đại học, tổ chức giáo dục và các doanh nghiệp công nghệ khác.

4. Số liệu minh chứng:

• Việt Nam liên tục nằm trong top các quốc gia dẫn đầu về tỷ lệ chấp nhận tiền mã hóa và công nghệ blockchain trên toàn cầu (theo các báo cáo của Chainalysis, Statista).
• Là một trong những thị trường GameFi phát triển mạnh mẽ nhất thế giới, với sự thành công của các dự án như Axie Infinity.
• Có hàng trăm dự án blockchain “made in Vietnam” hoặc có đội ngũ sáng lập người Việt đã và đang hoạt động.
• Nguồn nhân lực công nghệ trẻ, dồi dào và có kinh nghiệm trong lĩnh vực IT.
• Đầu tư vào các dự án Web3 từ các quỹ đầu tư vẫn duy trì ở mức đáng kể, mặc dù có thể biến động theo chu kỳ thị trường.

5. Đánh giá cộng đồng & chuyên gia:

• Cộng đồng: Năng động, nhiệt tình, có tốc độ tiếp thu công nghệ mới nhanh chóng và tinh thần học hỏi cao. Cộng đồng developer mạnh mẽ.
• Chuyên gia:
  • Tiềm năng lớn: Nhờ nguồn nhân lực chất lượng cao, khả năng thích ứng nhanh với công nghệ mới và sự quan tâm từ chính phủ.
  • Thách thức: Khung pháp lý chưa rõ ràng, cần có thêm các chính sách hỗ trợ cụ thể. Thiếu nguồn vốn đầu tư lớn trong nước cho các dự án khởi nghiệp ở giai đoạn đầu. Vấn đề lừa đảo và bảo mật vẫn là mối lo ngại.
  • Nhận định chung: Việt Nam có vị thế tốt để trở thành một trung tâm Web3 quan trọng trong khu vực Đông Nam Á.

6. Tokenomics (nếu có token):
Web3 Việt Nam là một hệ sinh thái tổng thể, không có token riêng. Tuy nhiên, các dự án nổi bật của Việt Nam như Coin98, Kyber Network, Axie Infinity đều có các mô hình tokenomics riêng biệt cho các token của họ (C98, KNC, AXS/SLP). Các mô hình này thường bao gồm staking, quản trị, tiện ích trong ứng dụng hoặc game.

7. Điểm mạnh & Điểm yếu

• Điểm mạnh:
  • Nguồn nhân lực IT trẻ, dồi dào, có trình độ chuyên môn cao và khả năng học hỏi, thích ứng nhanh với công nghệ mới.
  • Tỷ lệ chấp nhận tiền mã hóa và công nghệ blockchain cao trong cộng đồng.
  • Tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ, với nhiều dự án Web3 tiềm năng đã và đang được phát triển.
  • Chính phủ có sự quan tâm và định hướng phát triển công nghệ blockchain thông qua nghiên cứu và các tổ chức hiệp hội.
  • Cộng đồng nhà phát triển và người dùng Web3 rất lớn và năng động.
• Điểm yếu:
  • Khung pháp lý chưa hoàn thiện, tạo ra sự không chắc chắn cho các doanh nghiệp và dự án.
  • Thiếu các quỹ đầu tư mạo hiểm lớn trong nước chuyên biệt về Web3, khiến nhiều dự án phải tìm kiếm nguồn vốn nước ngoài.
  • Các vấn đề về bảo mật và lừa đảo vẫn còn tồn tại, ảnh hưởng đến niềm tin của người dùng.
  • Cơ sở hạ tầng (kỹ thuật, pháp lý) chưa hoàn toàn đồng bộ với tốc độ phát triển nhanh chóng của công nghệ.

8. Bảo mật
Bảo mật là một thách thức lớn trong hệ sinh thái Web3 toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng. Các dự án Web3 Việt Nam cũng phải đối mặt với các rủi ro như tấn công hợp đồng thông minh, tấn công phishing (lừa đảo trực tuyến), và các vụ rug-pull (rút vốn đột ngột của dự án).

• Thiếu các quy định pháp lý rõ ràng về bảo mật và trách nhiệm của các bên liên quan.
• Việc nâng cao nhận thức của người dùng và nhà phát triển về các biện pháp bảo mật là vô cùng quan trọng.
• Các công ty blockchain tại Việt Nam cần tuân thủ các tiêu chuẩn và thực hành bảo mật quốc tế để bảo vệ tài sản và dữ liệu người dùng.

9. Dự án thuộc xu hướng gì
Các dự án Web3 Việt Nam chủ yếu thuộc các xu hướng sau:

• GameFi (Game Finance): Đây là xu hướng nổi bật nhất, với sự thành công của các dự án game blockchain.
• DeFi (Decentralized Finance): Phát triển các ứng dụng tài chính phi tập trung như sàn giao dịch phi tập trung (DEX), nền tảng cho vay và đi vay, yield farming.
• NFTs (Non-Fungible Tokens): Các thị trường NFT, bộ sưu tập, và ứng dụng NFT trong game hoặc các lĩnh vực khác.
• Infrastructure (Cơ sở hạ tầng): Phát triển các Layer-1, Layer-2, ví tiền điện tử, và các công cụ hỗ trợ cho hệ sinh thái Web3.
• SocialFi (Social Finance): Các dự án kết hợp mạng xã hội và tài chính phi tập trung đang bắt đầu xuất hiện.
• DAO (Decentralized Autonomous Organizations): Mô hình quản trị phi tập trung cũng đang được áp dụng và nghiên cứu.

Web3 Việt Nam: Các dự án blockchain nổi bật tại Việt Nam không chỉ là một chủ đề nóng hổi trong cộng đồng công nghệ trong nước mà còn là một minh chứng cho thấy vị thế ngày càng tăng của các nhà phát triển Việt trên trường quốc tế. Từ một thị trường chủ yếu tiếp nhận công nghệ, Việt Nam đã vươn mình trở thành một quốc gia xây dựng, một cái nôi sản sinh ra những dự án blockchain có tầm ảnh hưởng toàn cầu, định hình lại cách chúng ta tương tác với thế giới kỹ thuật số.

Axie Infinity và Dấu Ấn GameFi Toàn Cầu

Sự ra đời và cú nổ mang tên Axie Infinity

Nhắc đến Web3 Việt Nam, không thể không kể đến Axie Infinity, dự án do studio Sky Mavis phát triển. Ra mắt vào năm 2018, Axie Infinity không chỉ là một trò chơi mà còn là người tiên phong cho cả một mô hình kinh tế mới. Trò chơi nuôi thú ảo chiến đấu này đã tạo ra một cơn sốt trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển, nơi người chơi có thể kiếm được thu nhập thực tế vượt xa mức lương trung bình hàng ngày của họ.

Play-to-Earn: Mô hình thay đổi ngành game

Axie Infinity đã phổ biến hóa thuật ngữ Play-to-Earn (Chơi để kiếm tiền), biến nó thành một xu hướng chủ đạo trong ngành công nghiệp game. Mô hình này cho phép người chơi thực sự sở hữu các vật phẩm trong game dưới dạng NFT (Non-Fungible Token) và kiếm được tiền mã hóa thông qua việc chơi game. Thành công của Axie đã mở đường cho hàng ngàn dự án GameFi khác ra đời, thay đổi vĩnh viễn quan niệm về việc chơi game chỉ để giải trí.

Di sản và những bước đi tiếp theo

Dù đã trải qua nhiều thăng trầm, di sản mà Axie Infinity để lại là không thể phủ nhận. Sky Mavis tiếp tục phát triển hệ sinh thái của mình với mạng lưới Ronin, một blockchain riêng được tối ưu hóa cho game, nhằm giảm phí giao dịch và tăng tốc độ xử lý. Họ đang không ngừng mở rộng vũ trụ Axie và hỗ trợ các nhà phát triển game khác xây dựng trên nền tảng của mình.

Kyber Network – Tiên Phong trong Lĩnh Vực DeFi

Nền tảng thanh khoản phi tập trung hàng đầu

Kyber Network là một trong những dự án blockchain đời đầu và uy tín nhất của Việt Nam, tập trung vào lĩnh vực Tài chính phi tập trung (DeFi). Được thành lập từ năm 2017, Kyber đặt mục tiêu xây dựng một trung tâm cung cấp thanh khoản cho toàn bộ hệ sinh thái DeFi, cho phép các giao dịch hoán đổi token diễn ra một cách liền mạch và an toàn ngay trên blockchain.

Giải pháp KyberSwap và hệ sinh thái đa chuỗi

Sản phẩm chủ lực của Kyber Network là KyberSwap, một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và công cụ tổng hợp thanh khoản. KyberSwap nổi bật với khả năng tìm kiếm tỷ giá tốt nhất từ nhiều nguồn thanh khoản khác nhau trên hàng loạt blockchain phổ biến như Ethereum, Polygon, BNB Chain, Arbitrum. Điều này giúp người dùng tiết kiệm chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận khi giao dịch.

Coin98 – Hệ Sinh Thái Toàn Diện cho Người Dùng Web3

Từ ví lưu trữ đến siêu ứng dụng

Coin98 khởi đầu là một ví lưu trữ tiền mã hóa không lưu ký, nhưng đã nhanh chóng phát triển thành một hệ sinh thái toàn diện, hay còn gọi là một siêu ứng dụng Web3. Tầm nhìn của Coin98 là trở thành cổng vào thế giới Web3, giúp người dùng mới tiếp cận không gian này một cách dễ dàng và an toàn nhất có thể.

Các sản phẩm chủ lực và tầm nhìn chiến lược

Hệ sinh thái Coin98 bao gồm ba sản phẩm chính: Coin98 Super Wallet (ví đa chuỗi hỗ trợ hàng chục blockchain), Coin98 Exchange (công cụ tổng hợp sàn giao dịch phi tập trung), và SpaceGate (cầu nối chuỗi chéo cho phép chuyển tài sản giữa các blockchain khác nhau). Sự kết hợp này tạo ra một trải nghiệm liền mạch, nơi người dùng có thể quản lý, giao dịch và tương tác với tài sản kỹ thuật số của mình ở một nơi duy nhất.

Các Dự Án Tiềm Năng Khác và Sự Đa Dạng Hóa

Ninety Eight và Viction (trước đây là TomoChain)

Bên cạnh những cái tên đình đám, hệ sinh thái Web3 Việt Nam còn ghi nhận sự đóng góp của nhiều dự án chất lượng khác. Ninety Eight, công ty đứng sau Coin98, đang tiếp tục ươm tạo và đầu tư vào nhiều dự án tiềm năng. Viction, trước đây được biết đến với tên gọi TomoChain, là một dự án blockchain Layer-1 có khả năng mở rộng cao, tập trung vào việc cung cấp một nền tảng vững chắc cho các ứng dụng phi tập trung với phí giao dịch gần như bằng không.

Sự đa dạng hóa sang các lĩnh vực mới

Các nhà phát triển Việt Nam không chỉ dừng lại ở GameFi và DeFi. Họ đang tích cực khám phá và xây dựng trong các lĩnh vực mới nổi như SocialFi (Tài chính xã hội) và các nền tảng NFT sáng tạo, cho thấy sự năng động và khả năng thích ứng nhanh chóng với xu hướng của thị trường toàn cầu.

Để có cái nhìn sâu sắc hơn về sự trỗi dậy của các dự án này và nhận diện những cơ hội mới, việc phân tích dữ liệu trở nên cực kỳ quan trọng. Đây là lúc các nền tảng như Web3Lead phát huy giá trị. Không chỉ là một công cụ thông thường, Web3Lead cung cấp một bức tranh toàn cảnh về thị trường, từ phân tích dữ liệu on-chain phức tạp, theo dõi hành vi người dùng, đến việc nhận diện các xu hướng tăng trưởng tiềm năng của một dự án Web3. Thay vì chỉ đọc tin tức bề mặt, người dùng có thể truy cập Web3Lead để tự mình khám phá những insight độc quyền, hiểu rõ động lực đằng sau mỗi con số và đưa ra quyết định đầu tư, phát triển sản phẩm một cách sáng suốt hơn.

Thách Thức và Tương Lai của Web3 Việt Nam

Đối mặt với biến động thị trường và pháp lý

Con đường phát triển của Web3 Việt Nam không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Các dự án phải đối mặt với sự biến động dữ dội của thị trường tiền mã hóa và một môi trường pháp lý chưa rõ ràng. Đây là những thách thức đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt và một chiến lược phát triển dài hạn.

Nguồn nhân lực chất lượng cao là lợi thế cạnh tranh

Một trong những lợi thế lớn nhất của Việt Nam chính là nguồn nhân lực công nghệ thông tin dồi dào, tài năng và có chi phí cạnh tranh. Các kỹ sư và nhà phát triển Việt Nam được đánh giá cao về trình độ kỹ thuật và tinh thần làm việc chăm chỉ, đây là yếu tố then chốt giúp các dự án có thể cạnh tranh sòng phẳng trên sân chơi quốc tế.

Hướng tới sự phát triển bền vững và đổi mới

Tương lai của Web3 Việt Nam phụ thuộc vào khả năng xây dựng các sản phẩm có giá trị thực tiễn và bền vững, thay vì chạy theo các xu hướng ngắn hạn. Việc tập trung vào giải quyết các vấn đề cụ thể của người dùng, cải thiện trải nghiệm và không ngừng đổi mới công nghệ sẽ là chìa khóa để duy trì đà tăng trưởng.

Sự trỗi dậy của các dự án blockchain Việt Nam không phải là một hiện tượng nhất thời, mà là kết quả của một quá trình tích lũy kiến thức, nỗ lực không ngừng nghỉ và khát vọng vươn ra thế giới. Dù thị trường có thăng trầm, tinh thần xây dựng và đổi mới của cộng đồng Web3 Việt Nam vẫn là một ngọn lửa không ngừng cháy, hứa hẹn sẽ tiếp tục tạo ra những sản phẩm làm rạng danh đất nước trên bản đồ công nghệ toàn cầu.