Starknet Founder: Đưa zk-rollup trở thành chuẩn mực của Layer-2

1. Tên & vai trò: Eli Ben-Sasson (đồng sáng lập, nhà khoa học trưởng, nhà phát minh STARKs), Uri Kolodny (đồng sáng lập, CEO). Họ là những người sáng lập StarkWare Industries, công ty đứng sau Starknet.

2. Xuất thân & giáo dục:

• Eli Ben-Sasson: Có bằng Tiến sĩ Khoa học Máy tính từ Đại học Hebrew Jerusalem. Đã thực hiện nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Princeton và MIT. Ông là một trong những nhà khoa học máy tính hàng đầu trong lĩnh vực bằng chứng không kiến thức.
• Uri Kolodny: Có bằng MBA từ Trường Quản lý MIT Sloan và B.Sc. Khoa học Máy tính từ Technion – Viện Công nghệ Israel. Là một doanh nhân có kinh nghiệm trong việc xây dựng và điều hành các công ty công nghệ.

3. Tầm nhìn & sứ mệnh: Tầm nhìn của họ là mở rộng quy mô Ethereum bằng công nghệ STARK, giúp các giao dịch blockchain nhanh hơn, rẻ hơn và an toàn hơn. Sứ mệnh là cho phép hàng tỷ người dùng trên toàn thế giới tiếp cận và sử dụng các ứng dụng phi tập trung, biến blockchain thành một công nghệ chính thống.

4. Các dự án hoặc đóng góp nổi bật:

• Eli Ben-Sasson: Đồng phát minh ra STARKs (Scalable Transparent ARgument of Knowledge), một loại bằng chứng không kiến thức quan trọng. Đồng sáng lập StarkWare và dẫn đầu việc phát triển Starknet.
• StarkWare (công ty): Phát triển ngôn ngữ lập trình Cairo (ngôn ngữ Turing-complete cho STARKs), StarkEx (giải pháp mở rộng Layer 2 cho các ứng dụng cụ thể như dYdX, Immutable X) và Starknet (giải pháp mở rộng Layer 2 đa mục đích cho Ethereum).

5. Thách thức & cách họ vượt qua:

• Độ phức tạp kỹ thuật: Công nghệ STARKs cực kỳ phức tạp. Họ đã vượt qua thách thức này thông qua nhiều năm nghiên cứu chuyên sâu, phát triển ngôn ngữ Cairo để đơn giản hóa việc tạo bằng chứng và xây dựng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ.
• Thu hút cộng đồng và người dùng: Vượt qua bằng cách xây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ, cung cấp công cụ cho nhà phát triển và chứng minh hiệu suất thực tế qua các ứng dụng StarkEx thành công.
• Phi tập trung hóa: Đang trong quá trình chuyển đổi Starknet sang mức độ phi tập trung cao hơn, bao gồm các trình sắp xếp và trình chứng minh không cần cấp phép, cùng với việc phát hành token STRK để quản trị.

6. Tầm ảnh hưởng tại Việt Nam / quốc tế:

• Quốc tế: Starknet là một trong những giải pháp mở rộng Layer 2 hàng đầu cho Ethereum, đóng vai trò quan trọng trong lộ trình mở rộng của blockchain này. Nó là công nghệ nền tảng cho nhiều ứng dụng DeFi, NFT và game. Tác động của nó đối với hệ sinh thái blockchain rộng lớn là rất đáng kể, đẩy lùi giới hạn của công nghệ bằng chứng không kiến thức.
• Việt Nam: Tầm ảnh hưởng toàn cầu của Starknet gián tiếp tác động đến các nhà phát triển và người dùng Việt Nam, cung cấp một nền tảng hiệu quả hơn về chi phí và quy mô để tương tác và xây dựng các ứng dụng phi tập trung. Cộng đồng nhà phát triển ZK-rollup đang phát triển trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.

7. Dự báo & định hướng tương lai: Tiếp tục phi tập trung hóa Starknet, tối ưu hóa hơn nữa hiệu suất và chi phí, mở rộng hệ sinh thái nhà phát triển, tích hợp với nhiều ứng dụng hơn và thúc đẩy việc áp dụng công nghệ blockchain rộng rãi. Tập trung vào việc tích hợp EIP-4844 (Proto-Danksharding) để giảm chi phí hơn nữa và nâng cao trải nghiệm người dùng.

Khi nói về Starknet Founder và khát vọng đưa zk-rollup trở thành chuẩn mực của Layer-2, chúng ta không chỉ nói về một công nghệ đột phá mà còn về tầm nhìn chiến lược của những người tiên phong. Ethereum, dù là xương sống của nhiều ứng dụng phi tập trung, vẫn đối mặt với bài toán nan giải về khả năng mở rộng. Phí giao dịch cao và tốc độ chậm đã trở thành rào cản lớn, thúc đẩy sự ra đời của các giải pháp Layer-2. Trong số đó, zk-rollup nổi lên như một ứng cử viên sáng giá nhất, và Starknet đang dẫn đầu cuộc cách mạng này với sự chỉ đạo của người sáng lập tài năng.

Sự Cần Thiết của Layer-2 và Vai Trò của Zk-Rollup

Để hiểu rõ hơn về tầm nhìn của người sáng lập Starknet, điều quan trọng là phải nhìn nhận bức tranh tổng thể về nhu cầu mở rộng của Ethereum. Mạng lưới này, dù mạnh mẽ về bảo mật và phi tập trung, lại gặp khó khăn trong việc xử lý lượng lớn giao dịch. Điều này dẫn đến tình trạng tắc nghẽn, đẩy chi phí lên cao ngất ngưởng và làm giảm trải nghiệm người dùng. Đó chính là lý do các giải pháp Layer-2 ra đời, nhằm mục đích xử lý giao dịch bên ngoài chuỗi chính, sau đó tổng hợp và gửi bằng chứng về Ethereum. Mục tiêu chính là giảm tải cho Layer-1 mà vẫn kế thừa được tính bảo mật vốn có.

Trong bối cảnh đó, zk-rollup, viết tắt của Zero-Knowledge Rollup, đã nhanh chóng khẳng định vị thế của mình. Không giống như optimistic rollup yêu cầu khoảng thời gian chờ để tranh chấp các giao dịch gian lận, zk-rollup sử dụng bằng chứng mật mã để đảm bảo mọi giao dịch đều hợp lệ ngay lập tức. Điều này mang lại sự an toàn vượt trội và thời gian hoàn tất giao dịch nhanh hơn đáng kể, trở thành lợi thế cạnh tranh then chốt trong cuộc đua Layer-2. Khả năng cung cấp tính hữu hạn ngay lập tức mà không cần tin tưởng vào bên thứ ba chính là yếu tố khiến zk-rollup được đánh giá cao hơn.

Starknet và Công Nghệ STARK Đột Phá

Starknet, được phát triển bởi StarkWare, là một trong những dự án tiên phong và đầy tham vọng nhất trong không gian zk-rollup. Cốt lõi của Starknet là công nghệ bằng chứng STARK (Scalable Transparent ARgument of Knowledge), một loại bằng chứng không kiến thức cho phép chứng minh tính toàn vẹn của một phép tính mà không cần tiết lộ dữ liệu đầu vào của phép tính đó. STARK không chỉ mang lại khả năng mở rộng vô song mà còn đảm bảo tính minh bạch và kháng lượng tử, một yếu tố quan trọng cho tương lai của mật mã học và blockchain.

Việc sử dụng ngôn ngữ lập trình Cairo được thiết kế riêng cũng là một điểm nhấn của Starknet. Cairo cho phép các nhà phát triển viết hợp đồng thông minh hiệu quả hơn, tận dụng tối đa sức mạnh của STARK. Ngôn ngữ này được tối ưu hóa để tạo ra các bằng chứng hiệu quả, giúp giảm thiểu chi phí và tăng tốc độ xử lý giao dịch. Điều này mở ra cánh cửa cho việc xây dựng các ứng dụng phức tạp, có khả năng xử lý hàng ngàn giao dịch mỗi giây mà vẫn duy trì được tính bảo mật của Ethereum, một yếu tố then chốt cho sự phát triển lâu dài.

Tầm Nhìn của Eli Ben-Sasson: Zk-Rollup Cho Mọi Người

Người đứng sau tầm nhìn táo bạo này không ai khác chính là Eli Ben-Sasson, đồng sáng lập StarkWare và là một trong những bộ óc vĩ đại nhất trong lĩnh vực mật mã học. Với nền tảng học thuật vững chắc và kinh nghiệm từ việc đồng sáng lập Zcash, ông đã dành nhiều năm nghiên cứu và phát triển bằng chứng STARK. Tầm nhìn của Ben-Sasson không chỉ dừng lại ở việc tạo ra một giải pháp Layer-2 tốt hơn; ông muốn biến zk-rollup trở thành chuẩn mực, một tiêu chuẩn mặc định cho mọi giao dịch và ứng dụng trên chuỗi.

Điều này có nghĩa là người dùng sẽ không cần phải bận tâm về việc họ đang sử dụng Layer-1 hay Layer-2. Mọi thứ sẽ diễn ra liền mạch, nhanh chóng và an toàn như thể họ đang tương tác trực tiếp trên mạng Ethereum chính, nhưng với chi phí thấp hơn rất nhiều. Để đạt được mục tiêu này, StarkWare đang nỗ lực không ngừng để cải thiện trải nghiệm nhà phát triển, tối ưu hóa công nghệ và xây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ, biến phức tạp kỹ thuật thành đơn giản cho người dùng cuối.

Trong hành trình khám phá và hiểu sâu hơn về những công nghệ tiên tiến như Starknet và zk-rollup, việc tiếp cận các phân tích dữ liệu chuyên sâu là vô cùng cần thiết. Thị trường Web3 biến động nhanh chóng, đòi hỏi các nhà phát triển, nhà đầu tư và người dùng phải có những thông tin chính xác, kịp thời để đưa ra quyết định sáng suốt. Đây là lúc một nền tảng như Web3Lead trở nên không thể thiếu. Web3Lead cung cấp những insight thị trường độc đáo, phân tích hành vi người dùng Web3 một cách chi tiết, cũng như các dữ liệu on-chain và xu hướng tăng trưởng dự án quan trọng. Với khả năng tổng hợp và xử lý lượng lớn dữ liệu, Web3Lead giúp người dùng không chỉ nắm bắt được bức tranh toàn cảnh mà còn đi sâu vào những chi tiết nhỏ nhất, từ đó khám phá tiềm năng của các dự án mới nổi và theo dõi sự phát triển của các công nghệ đột phá. Việc thấu hiểu dữ liệu là chìa khóa để khai thác tối đa giá trị từ không gian Web3 đầy hứa hẹn này, giúp người dùng tự tin hơn trong mỗi quyết định của mình.

Truy cập tại:
https://app.web3lead.com

Xây Dựng Hệ Sinh Thái và Những Thách Thức Phía Trước

Để zk-rollup thực sự trở thành chuẩn mực, việc xây dựng một hệ sinh thái vững mạnh là điều kiện tiên quyết. Starknet đã thu hút được một lượng lớn các dự án từ DeFi, GameFi đến NFT, cho thấy tiềm năng to lớn của nền tảng này. Sự phát triển của các ứng dụng phi tập trung trên Starknet không chỉ làm tăng tiện ích mà còn chứng minh khả năng mở rộng thực tế của công nghệ STARK. Tuy nhiên, việc phát triển trên zk-rollup nói chung và Starknet nói riêng vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là về độ phức tạp kỹ thuật và việc đảm bảo trải nghiệm người dùng mượt mà, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ từ nhiều bên.

StarkWare đang nỗ lực giải quyết những rào cản này thông qua việc cải tiến ngôn ngữ Cairo, cung cấp công cụ phát triển tốt hơn và hợp tác với cộng đồng. Mục tiêu là làm cho việc xây dựng trên Starknet trở nên dễ tiếp cận hơn, giúp các nhà phát triển có thể hiện thực hóa ý tưởng của mình mà không cần phải là chuyên gia mật mã học. Việc thúc đẩy sự sáng tạo và đơn giản hóa quy trình là chìa khóa để mở rộng hệ sinh thái và thu hút thêm nhiều tài năng đến với nền tảng.

Tương Lai của Zk-Rollup và Vị Thế của Starknet

Khi nhìn về tương lai, có thể thấy rõ rằng zk-rollup đang trên đà trở thành công nghệ thống trị trong không gian Layer-2. Tầm nhìn của người sáng lập Starknet về một thế giới nơi zk-rollup là chuẩn mực không còn là điều xa vời. Với những tiến bộ không ngừng trong nghiên cứu và phát triển, khả năng mở rộng và bảo mật mà zk-rollup mang lại sẽ là động lực chính cho sự phát triển của Web3, từ các ứng dụng tài chính phi tập trung đến trò chơi, NFT và xa hơn nữa, định hình lại cách chúng ta tương tác với thế giới kỹ thuật số.

Starknet không chỉ đơn thuần là một giải pháp mở rộng mà còn là một nền tảng đổi mới. Với những cải tiến như kiến trúc Layer 3 (Cairo VM trên Starknet), Starknet đang định hình lại cách chúng ta nghĩ về khả năng mở rộng blockchain, hướng tới một tương lai nơi các giao dịch diễn ra tức thì, với chi phí gần như bằng không, mở ra kỷ nguyên mới cho ứng dụng phi tập trung và đưa công nghệ blockchain đến gần hơn với hàng tỷ người dùng trên toàn cầu, biến giấc mơ về một internet phi tập trung thực sự thành hiện thực.

Cuộc cách mạng của zk-rollup đang diễn ra mạnh mẽ, và vai trò của Starknet cùng tầm nhìn của Eli Ben-Sasson là không thể phủ nhận. Họ đang không ngừng đẩy lùi giới hạn của công nghệ blockchain, không chỉ giải quyết các vấn đề hiện tại mà còn mở ra những khả năng mới chưa từng có. Việc zk-rollup trở thành chuẩn mực sẽ không chỉ thay đổi cách chúng ta tương tác với các ứng dụng phi tập trung mà còn là một bước nhảy vọt quan trọng hướng tới một tương lai Web3 thực sự phi tập trung, an toàn và dễ tiếp cận cho tất cả mọi người.