Layer-2 Founder: Những cái tên đưa Ethereum lên tầm mới

Khi nói về tương lai của Ethereum, không thể không nhắc đến khái niệm Layer-2. Đây không chỉ là một giải pháp kỹ thuật mà còn là cả một tầm nhìn chiến lược để giúp blockchain hàng đầu này vượt qua những giới hạn về khả năng mở rộng và phí giao dịch. Đằng sau những công nghệ đột phá này là những bộ óc kiệt xuất, những nhà sáng lập Layer-2 đã dành tâm huyết để xây dựng và phát triển các nền tảng giúp Ethereum thực sự “lên tầm mới”. Họ là những kiến trúc sư thầm lặng, đôi khi không được nhắc đến nhiều như chính nền tảng mà họ tạo ra, nhưng vai trò của họ là vô cùng quan trọng trong việc định hình một hệ sinh thái Web3 nhanh hơn, rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn cho hàng tỷ người dùng trên toàn cầu. Cùng tìm hiểu về những cá nhân và đội ngũ đã cống hiến không ngừng nghỉ cho cuộc cách mạng Layer-2 này.

Những Kiến Trúc Sư Đằng Sau Arbitrum: Offchain Labs

Arbitrum, một trong những giải pháp optimistic rollup hàng đầu hiện nay, đã trở thành cái tên quen thuộc với nhiều người dùng và nhà phát triển trên Ethereum. Để có được Arbitrum ngày hôm nay, chúng ta phải nhắc đến đội ngũ Offchain Labs, dẫn đầu bởi những nhà sáng lập tài năng.

Steven Goldfeder và Đồng Sáng Lập

Steven Goldfeder, cùng với Harry Kalodner và Ed Felten, là những bộ óc đằng sau Offchain Labs và Arbitrum. Steven Goldfeder, với bằng Tiến sĩ Khoa học Máy tính từ Đại học Princeton, đã có nền tảng vững chắc về mật mã học và blockchain. Ed Felten là một giáo sư danh tiếng tại Princeton và cựu Phó Giám đốc Công nghệ của Nhà Trắng dưới thời tổng thống Barack Obama. Sự kết hợp giữa kinh nghiệm hàn lâm sâu rộng và kiến thức thực tiễn về công nghệ đã giúp họ tạo ra một giải pháp Layer-2 mạnh mẽ và đáng tin cậy.

Công Nghệ Optimistic Rollup Tiên Phong

Arbitrum sử dụng công nghệ optimistic rollup, một phương pháp tổng hợp hàng nghìn giao dịch ngoài chuỗi chính của Ethereum, sau đó gửi một bằng chứng duy nhất trở lại chuỗi chính. Điểm đặc biệt của optimistic rollup là chúng “lạc quan” cho rằng mọi giao dịch là hợp lệ và chỉ yêu cầu bằng chứng gian lận nếu có ai đó thách thức tính hợp lệ của giao dịch. Điều này giúp tăng đáng kể thông lượng giao dịch và giảm chi phí, trong khi vẫn thừa hưởng tính bảo mật mạnh mẽ của Ethereum. Arbitrum đã đi tiên phong trong việc triển khai hiệu quả công nghệ này, mang lại trải nghiệm mượt mà cho người dùng và mở rộng cánh cửa cho các ứng dụng phi tập trung (dApps) phát triển mạnh mẽ hơn.

Optimism: Đơn Giản Hóa Giải Pháp Mở Rộng

Cùng với Arbitrum, Optimism cũng là một cái tên nổi bật trong lĩnh vực optimistic rollup, được biết đến với sự đơn giản, khả năng tương thích cao và cam kết sâu sắc với các giá trị của Ethereum.

Tầm Nhìn Từ Optimism PBC

Đội ngũ Optimism PBC, với các thành viên chủ chốt như Jing Lan (Tưởng Lan), Karl Floersch và Kevin Ho, đã có một tầm nhìn rõ ràng: xây dựng một giải pháp mở rộng không chỉ hiệu quả mà còn giữ được tinh thần phi tập trung và mở của Ethereum. Karl Floersch, Giám đốc Công nghệ (CTO) của Optimism, là một nhân vật có tiếng trong cộng đồng Ethereum, từng làm việc trực tiếp với Vitalik Buterin và có kiến thức sâu rộng về giao thức. Jing Lan, Giám đốc điều hành (CEO), đã dẫn dắt đội ngũ với sự tập trung vào việc tạo ra công nghệ dễ tiếp cận và bền vững.

Cam Kết Với Hệ Sinh Thái Ethereum

Optimism nổi bật với cam kết mạnh mẽ trong việc xây dựng một giải pháp tương thích hoàn toàn với Máy ảo Ethereum (EVM). Điều này có nghĩa là các nhà phát triển có thể dễ dàng di chuyển các hợp đồng thông minh và dApps của họ từ Ethereum sang Optimism mà không cần thay đổi đáng kể mã nguồn. Cam kết này đã giúp Optimism thu hút một lượng lớn dự án và người dùng, đóng góp vào sự phát triển chung của hệ sinh thái Layer-2 và chứng minh rằng việc mở rộng quy mô không nhất thiết phải hy sinh tính tương thích hoặc các giá trị cốt lõi của Ethereum.

Polygon: Từ Matic Network Đến Hệ Sinh Thái Đa Chuỗi

Polygon, trước đây là Matic Network, đã trải qua một quá trình phát triển đáng kể để trở thành một trong những nền tảng Layer-2 toàn diện và đa dạng nhất, không chỉ tập trung vào một giải pháp rollup cụ thể mà còn mở rộng ra nhiều hướng khác.

Bộ Ba Sáng Lập Định Hình Polygon

Sandeep Nailwal, Jaynti Kanani và Anurag Arjun là ba nhà đồng sáng lập đã đặt nền móng cho Polygon. Jaynti Kanani, với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực phần mềm và blockchain, là một trong những người tiên phong nhìn thấy tiềm năng của việc mở rộng Ethereum. Sandeep Nailwal là động lực thúc đẩy các chiến lược tăng trưởng và phát triển kinh doanh của Polygon, trong khi Anurag Arjun tập trung vào phát triển sản phẩm và công nghệ. Cùng với Mihailo Bjelic, họ đã xây dựng nên một hệ sinh thái Layer-2 phức tạp và mạnh mẽ, từ chuỗi PoS hiện có đến các giải pháp ZK rollup tương lai.

Mở Rộng Ngoài Khỏi Optimistic Rollup

Ban đầu được biết đến với chuỗi phụ (sidechain) Proof-of-Stake (PoS) hiệu quả, Polygon đã không ngừng đổi mới và mở rộng danh mục giải pháp của mình. Ngày nay, Polygon đã trở thành một nền tảng cung cấp một bộ công cụ đa dạng bao gồm Polygon zkEVM, Polygon Zero và nhiều giải pháp Layer-2 khác. Điều này cho thấy tầm nhìn rộng lớn của các nhà sáng lập không chỉ muốn giải quyết vấn đề mở rộng mà còn muốn tạo ra một “internet của blockchain” tương thích với Ethereum, nơi các dự án có thể chọn lựa giải pháp tối ưu nhất cho nhu cầu của họ.

Trong bối cảnh hệ sinh thái Web3 đang bùng nổ, việc nắm bắt các xu hướng thị trường, hành vi người dùng và dữ liệu on-chain là yếu tố then chốt cho mọi nhà đầu tư và nhà phát triển. Đây là lúc các nền tảng phân tích dữ liệu chuyên sâu như Web3Lead trở nên vô cùng giá trị. Web3Lead cung cấp những insight thị trường độc quyền, phân tích hành vi người dùng Web3 một cách chi tiết, và theo dõi dữ liệu on-chain cùng các xu hướng tăng trưởng của dự án. Với Web3Lead, bạn có thể dễ dàng tiếp cận các báo cáo chuyên sâu, các chỉ số quan trọng giúp đưa ra quyết định sáng suốt trong thế giới blockchain đầy biến động. Từ việc theo dõi dòng tiền đến việc hiểu rõ hơn về hoạt động của các ví lớn, Web3Lead sẽ là công cụ đắc lực giúp bạn đi trước một bước.

Truy cập tại:
https://app.web3lead.com

zkSync và Tương Lai ZK Rollup: Tầm Nhìn Của Alex Gluchowski

Trong số các giải pháp Layer-2, ZK rollup (zero-knowledge rollup) nổi lên như một công nghệ đầy hứa hẹn với những ưu điểm vượt trội về bảo mật và khả năng mở rộng. Alex Gluchowski, nhà sáng lập của Matter Labs và zkSync, là một trong những nhân vật chủ chốt đang dẫn dắt cuộc cách mạng này.

Nguyên Lý Hoạt Động Của zkSync

Alex Gluchowski đã định hướng Matter Labs xây dựng zkSync dựa trên công nghệ ZK rollup. Không giống như optimistic rollup, ZK rollup sử dụng các bằng chứng mật mã học phức tạp (zero-knowledge proofs) để chứng minh tính hợp lệ của hàng nghìn giao dịch ngoài chuỗi. Điều này có nghĩa là mỗi khi một gói giao dịch được gửi lên chuỗi chính Ethereum, bằng chứng của nó đã được xác minh về mặt toán học, loại bỏ nhu cầu về “thời gian tranh chấp” và mang lại tính bảo mật gần như tức thì.

Ưu Thế Về Bảo Mật Và Khả Năng Mở Rộng

Ưu điểm lớn nhất của ZK rollup là sự kết hợp giữa bảo mật cao (thừa hưởng từ Ethereum) và khả năng mở rộng vượt trội. Bằng chứng zero-knowledge đảm bảo rằng không có giao dịch gian lận nào có thể lọt qua, đồng thời cho phép tổng hợp một lượng lớn dữ liệu một cách hiệu quả. zkSync, với tầm nhìn của Alex Gluchowski, đang hướng tới việc tạo ra một “internet giá trị” phi tập trung, nơi người dùng có thể giao dịch và tương tác với dApps một cách an toàn, nhanh chóng và với chi phí thấp nhất. Họ đang nỗ lực phát triển zkEVM, một phiên bản ZK rollup tương thích hoàn toàn với EVM, hứa hẹn sẽ là tương lai của việc mở rộng Ethereum.

StarkWare: Tiên Phong Với StarkNet và StarkEx

StarkWare Industries, công ty đứng sau các giải pháp StarkNet và StarkEx, là một cái tên không thể bỏ qua khi nhắc đến công nghệ ZK rollup, đặc biệt là trong lĩnh vực STARK proofs.

Eli Ben-Sasson và Nền Tảng Khoa Học

Eli Ben-Sasson, cùng với Uri Kolodny, Michael Riabzev và Alessandro Chiesa, là những bộ óc sáng lập của StarkWare. Eli Ben-Sasson là một nhà mật mã học nổi tiếng và là một trong những người đồng phát minh ra STARK proofs. Với nền tảng học thuật sâu sắc và nhiều năm nghiên cứu về bằng chứng zero-knowledge, Eli Ben-Sasson đã dẫn dắt StarkWare biến những lý thuyết phức tạp thành các giải pháp thực tế và có thể mở rộng. Tầm nhìn của họ là tận dụng sức mạnh của bằng chứng STARK để giải quyết vấn đề khả năng mở rộng cho blockchain mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật.

Đóng Góp Vào Phát Triển Ethereum

StarkWare đã phát triển StarkEx, một công cụ mở rộng Layer-2 được tùy chỉnh cho các ứng dụng cụ thể như sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và NFT marketplaces, cùng với StarkNet, một giải pháp ZK rollup chung cho phép mọi dApp triển khai. Bằng cách sử dụng công nghệ STARK proofs, StarkWare đã giúp giảm đáng kể chi phí giao dịch và tăng thông lượng cho hàng triệu người dùng trên Ethereum. Họ không chỉ cung cấp một giải pháp kỹ thuật mà còn tích cực nghiên cứu và đóng góp vào lĩnh vực mật mã học, mở ra những con đường mới cho khả năng mở rộng và bảo mật của các blockchain trong tương lai, đưa Ethereum tiến xa hơn nữa trong hành trình trở thành một nền tảng toàn cầu thực sự.

Những nhà sáng lập Layer-2 này không chỉ là những kỹ sư hay nhà khoa học đơn thuần; họ là những nhà kiến tạo tầm nhìn, những người đã và đang định hình lại cách chúng ta tương tác với blockchain. Từ việc giảm chi phí giao dịch, tăng tốc độ xử lý đến việc đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung, đóng góp của họ là không thể đong đếm. Nhờ có họ, Ethereum đang dần hiện thực hóa giấc mơ về một siêu máy tính toàn cầu, mở ra cánh cửa cho hàng loạt đổi mới và ứng dụng chưa từng có trong tương lai. Hành trình này vẫn còn dài, nhưng với sự cống hiến của những Layer-2 Founder này, chúng ta có thể tự tin vào một tương lai tươi sáng hơn cho Web3.