Modular Blockchain Founder: Những bộ óc đứng sau kỷ nguyên modular hóa Web3

1. Tên & vai trò: Mustafa Al-Bassam, Đồng sáng lập và CEO của Celestia. Người tiên phong trong khái niệm blockchain module.

2. Xuất thân & giáo dục: Tốt nghiệp Tiến sĩ Khoa học Máy tính tại University College London (UCL), tập trung nghiên cứu về khả năng mở rộng của blockchain. Ông từng là thành viên của nhóm hacker LulzSec trong quá khứ.

3. Tầm nhìn & sứ mệnh: Mục tiêu là tạo ra một tương lai blockchain có khả năng mở rộng và chuyên biệt hóa bằng cách tách rời việc thực thi khỏi tính sẵn có của dữ liệu và đồng thuận. Sứ mệnh của Celestia là cung cấp một lớp sẵn có dữ liệu (data availability layer) cho một hệ thống blockchain module, cho phép các nhà phát triển triển khai các lớp thực thi của riêng họ mà không cần xây dựng cơ chế đồng thuận mới.

4. Các dự án hoặc đóng góp nổi bật:

• Celestia: Mạng lưới blockchain module đầu tiên, cung cấp lớp sẵn có dữ liệu.
• Nghiên cứu: Nghiên cứu sâu rộng về khả năng mở rộng blockchain, lấy mẫu sẵn có dữ liệu (DAS) và optimistic rollups trong thời gian làm tiến sĩ.
• Chainspace: Đồng sáng lập Chainspace, một nền tảng hợp đồng thông minh phân mảnh được Facebook (Diem/Novi) mua lại.

5. Thách thức & cách họ vượt qua:

• Độ phức tạp kỹ thuật: Xây dựng một kiến trúc mới như Celestia đòi hỏi phải vượt qua những rào cản kỹ thuật đáng kể trong các hệ thống phân tán, mật mã học và thiết kế mạng. Họ giải quyết điều này thông qua nghiên cứu chuyên sâu, phát triển mã nguồn mở và hợp tác cộng đồng.
• Sự hoài nghi: Ban đầu có sự hoài nghi về phương pháp tiếp cận module so với các chuỗi monolithic. Vượt qua điều này bằng cách giải thích rõ ràng các lợi ích (khả năng mở rộng, linh hoạt, bảo mật) và chứng minh các ứng dụng thực tế.
• Tranh cãi trong quá khứ: Ông đã công khai thừa nhận và đối mặt với quá khứ của mình, thể hiện sự chuyển hướng rõ ràng sang đổi mới mang tính xây dựng và nghiên cứu học thuật nghiêm túc.

6. Tầm ảnh hưởng tại Việt Nam / quốc tế:

• Quốc tế: Celestia đã tác động đáng kể đến hướng đi của ngành công nghiệp blockchain, chuyển trọng tâm sang tính module. Nó đã truyền cảm hứng cho nhiều dự án rollup và một hệ sinh thái mới gồm các blockchain chuyên biệt. Celestia được coi là một lớp nền tảng cho “modular stack”. Nhiều dự án khác hiện đang xây dựng hoặc áp dụng các nguyên tắc module do Celestia tiên phong.
• Việt Nam: Mặc dù tác động trực tiếp lên “Việt Nam” không rõ ràng như ảnh hưởng toàn cầu, việc áp dụng các nguyên tắc và công nghệ blockchain module (như rollups) bởi các dự án và nhà phát triển ở Việt Nam gián tiếp hưởng lợi từ công việc tiên phong của Celestia.

7. Dự báo & định hướng tương lai:

• Tiếp tục phát triển và áp dụng Celestia như một lớp sẵn có dữ liệu cốt lõi.
• Sự phát triển của hệ sinh thái module, với nhiều lớp thực thi chuyên biệt hơn xây dựng trên Celestia.
• Nghiên cứu sâu hơn về các giải pháp mở rộng, mô hình bảo mật chia sẻ và quản trị phi tập trung cho kiến trúc module.
• Tầm nhìn dài hạn là một internet gồm nhiều blockchain chuyên biệt, có khả năng tương tác, mỗi blockchain được tối ưu hóa cho trường hợp sử dụng cụ thể của nó, được kích hoạt bởi các thành phần module như Celestia.

Năm 2024 chứng kiến một sự chuyển dịch mạnh mẽ trong ngành công nghiệp Web3, nơi mà khái niệm “Modular Blockchain” không còn là một ý tưởng trừu tượng mà đã trở thành trọng tâm của nhiều dự án đột phá. Từ khóa “Modular Blockchain Founder” gợi nhắc chúng ta về những cá nhân kiệt xuất, những bộ óc tiên phong đã và đang định hình lại cách chúng ta xây dựng và tương tác với các ứng dụng phi tập trung. Họ không chỉ là những nhà phát triển công nghệ mà còn là những kiến trúc sư của một kỷ nguyên mới, nơi khả năng mở rộng, bảo mật và tính linh hoạt được ưu tiên hàng đầu, phá vỡ những giới hạn cố hữu của kiến trúc blockchain nguyên khối truyền thống.

Tổng quan về Kiến trúc Modular Blockchain

Sự ra đời của kiến trúc Modular

Kiến trúc blockchain truyền thống, hay còn gọi là kiến trúc nguyên khối (monolithic), thường gặp phải tam giác bất khả thi về khả năng mở rộng, bảo mật và phi tập trung. Mỗi blockchain phải tự thực hiện tất cả các chức năng: thực thi giao dịch, tính toán trạng thái, đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu (data availability) và đồng thuận. Điều này dẫn đến tắc nghẽn, phí cao và hiệu suất kém khi mạng lưới phát triển. Kiến trúc modular ra đời nhằm giải quyết vấn đề này bằng cách tách biệt các chức năng thành các lớp riêng biệt, chuyên biệt hóa từng nhiệm vụ. Mỗi lớp sẽ tập trung vào một vai trò cụ thể, từ đó nâng cao hiệu quả tổng thể của hệ thống.

Giải quyết các vấn đề cốt lõi của Web3

Việc phân tách các chức năng thành các module chuyên biệt cho phép mỗi module tối ưu hóa cho nhiệm vụ của mình. Ví dụ, một lớp có thể chuyên về bảo mật và khả năng cung cấp dữ liệu, trong khi lớp khác tập trung vào việc thực thi giao dịch với tốc độ cao. Điều này không chỉ cải thiện khả năng mở rộng mà còn tăng cường tính bảo mật và cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng tùy chỉnh mà không cần phải lo lắng về việc duy trì toàn bộ stack blockchain. Nó mở ra cánh cửa cho sự đa dạng và sáng tạo chưa từng có trong không gian Web3.

Những Nhà Tiên Phong và Nền Tảng Khởi Đầu

Thế giới blockchain modular đang được định hình bởi một số dự án và cá nhân chủ chốt, những người đã đưa ra các giải pháp đột phá để hiện thực hóa tầm nhìn này.

Celestia: Tầm nhìn về Data Availability

Celestia là một trong những dự án tiên phong nhất trong lĩnh vực blockchain modular, tập trung vào việc cung cấp một lớp khả dụng dữ liệu (Data Availability Layer) có khả năng mở rộng. Thay vì xử lý giao dịch, Celestia chỉ chịu trách nhiệm đảm bảo rằng tất cả dữ liệu giao dịch đã được công bố và có sẵn cho bất kỳ ai muốn xác minh. Điều này cho phép các lớp thực thi (execution layers) như các rollup tự do mở rộng mà không ảnh hưởng đến bảo mật hay tính phi tập trung, vì việc xác minh dữ liệu vẫn được đảm bảo bởi Celestia. Tầm nhìn của Celestia là biến blockchain thành một tài nguyên công cộng, nơi bất kỳ ai cũng có thể triển khai blockchain của riêng mình một cách dễ dàng và hiệu quả.

EigenLayer: Tái sử dụng bảo mật

EigenLayer giới thiệu một khái niệm mới mẻ được gọi là “restaking”, cho phép người dùng đặt cược lại ETH đã stake của họ từ Ethereum để cung cấp bảo mật cho các giao thức hoặc dịch vụ khác. Điều này không chỉ tăng cường bảo mật cho các giao thức khác mà còn tạo ra thêm cơ hội kiếm lợi nhuận cho những người stake ETH. EigenLayer đóng vai trò như một nền tảng trung gian, kết nối nguồn bảo mật mạnh mẽ của Ethereum với nhu cầu bảo mật của các ứng dụng, sidechain, rollup hoặc các dịch vụ phi tập trung khác, tạo ra một mạng lưới bảo mật linh hoạt và hiệu quả hơn.

Fuel Labs: Tốc độ và hiệu quả cho các Rollup

Fuel Labs tập trung vào việc xây dựng một lớp thực thi (execution layer) được tối ưu hóa cho tốc độ và hiệu quả, đặc biệt là cho các optimistic rollup. Với Fuel, các nhà phát triển có thể xây dựng các dApp với hiệu suất cao hơn, phí giao dịch thấp hơn và trải nghiệm người dùng mượt mà hơn. Fuel sử dụng một máy ảo (VM) độc đáo có tên là FuelVM, được thiết kế để song song hóa việc thực thi giao dịch và tối ưu hóa hiệu suất, mang lại một môi trường phát triển mạnh mẽ và linh hoạt cho kỷ nguyên modular.

Các Cá Nhân Nổi Bật và Tầm Ảnh Hưởng

Đằng sau những dự án đột phá này là những bộ óc vĩ đại, những người đã đặt nền móng cho kỷ nguyên modular hóa.

Mustafa Al-Bassam và Tushar Jain (Celestia)

Mustafa Al-Bassam, đồng sáng lập của Celestia, là một nhân vật nổi tiếng trong cộng đồng blockchain, với kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực bảo mật và nghiên cứu blockchain. Ông đã nhìn thấy tiềm năng của việc tách biệt các chức năng blockchain để giải quyết vấn đề mở rộng quy mô. Cùng với Tushar Jain, người có chuyên môn về kiến trúc hệ thống và chiến lược phát triển, họ đã xây dựng Celestia thành một nền tảng vững chắc, định hình lại cách chúng ta nghĩ về khả năng cung cấp dữ liệu trên chuỗi.

Sreeram Kannan (EigenLayer)

Sreeram Kannan, người sáng lập EigenLayer, là một giáo sư tại Đại học Washington và là một nhà nghiên cứu có tầm ảnh hưởng lớn trong không gian blockchain. Với hiểu biết sâu sắc về lý thuyết trò chơi và cơ chế đồng thuận, Kannan đã phát triển ý tưởng restaking độc đáo, tạo ra một giải pháp sáng tạo để tận dụng nguồn lực bảo mật khổng lồ của Ethereum cho các mục đích rộng lớn hơn, mở ra một kỷ nguyên mới của tính kinh tế bảo mật chia sẻ.

John Adler (Fuel Labs)

John Adler, một trong những người tiên phong về optimistic rollup và là người sáng lập Fuel Labs, đã đóng góp không nhỏ vào việc phát triển công nghệ rollup. Kinh nghiệm của ông trong việc xây dựng các giải pháp mở rộng quy mô đã dẫn đến việc tạo ra FuelVM, một máy ảo được thiết kế riêng cho các blockchain modular, mang lại hiệu suất vượt trội và khả năng tùy chỉnh cao cho các nhà phát triển.

Trong bối cảnh Web3 đang phát triển không ngừng, việc nắm bắt các xu hướng công nghệ mới, phân tích hành vi người dùng và hiểu sâu sắc về on-chain data trở nên vô cùng quan trọng đối với bất kỳ ai muốn thành công trong không gian này. Đây là nơi những nền tảng như Web3Lead phát huy giá trị. Web3Lead không chỉ cung cấp các phân tích dữ liệu chuyên sâu về thị trường Web3 mà còn giúp người dùng hiểu rõ hơn về hành vi của các nhà đầu tư và người dùng cuối, những xu hướng tăng trưởng của các dự án và dữ liệu on-chain quan trọng. Với Web3Lead, bạn có thể dễ dàng tiếp cận các insight độc quyền, theo dõi hiệu suất của các dự án blockchain modular hay bất kỳ dự án Web3 nào khác, từ đó đưa ra những quyết định sáng suốt và đón đầu các cơ hội mới. Nền tảng này chắt lọc một lượng lớn thông tin phức tạp thành những báo cáo dễ hiểu, giúp bạn có cái nhìn tổng thể và chi tiết về bức tranh thị trường đầy biến động.

Truy cập tại:
https://app.web3lead.com

Tương Lai của Kiến trúc Modular và Những Thách Thức

Kiến trúc modular hóa đang mở ra một kỷ nguyên mới cho Web3, nhưng cũng đi kèm với những thách thức riêng.

Khả năng mở rộng không giới hạn

Một trong những lời hứa lớn nhất của kiến trúc modular là khả năng mở rộng gần như không giới hạn. Bằng cách tách biệt các chức năng, các nhà phát triển có thể xây dựng các blockchain chuyên dụng (app-chains) hoặc rollup cho từng ứng dụng cụ thể, mỗi chuỗi có thể tối ưu hóa cho nhu cầu riêng của nó mà không làm ảnh hưởng đến hiệu suất của toàn bộ hệ sinh thái. Điều này tạo ra một “internet of blockchains” nơi các chuỗi có thể giao tiếp và tương tác với nhau một cách hiệu quả.

Thách thức về bảo mật và khả năng tương tác

Mặc dù kiến trúc modular mang lại nhiều lợi ích, nhưng nó cũng đặt ra những thách thức mới về bảo mật và khả năng tương tác. Việc có nhiều chuỗi và lớp khác nhau cần các cơ chế bảo mật và giao tiếp mạnh mẽ để tránh các lỗ hổng. Đảm bảo rằng tất cả các module hoạt động hài hòa và an toàn là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và các giao thức chung. Khả năng tương tác giữa các chuỗi cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tính thanh khoản và trải nghiệm người dùng liền mạch.

Cộng đồng và phát triển hệ sinh thái

Sự thành công của kiến trúc modular còn phụ thuộc rất nhiều vào cộng đồng nhà phát triển và sự phát triển của hệ sinh thái xung quanh. Việc thu hút các nhà phát triển xây dựng trên các module mới, cung cấp công cụ và tài liệu hỗ trợ, và thúc đẩy sự hợp tác giữa các dự án là điều cần thiết để hiện thực hóa tiềm năng của mô hình này. Một hệ sinh thái sôi động với nhiều ứng dụng và dịch vụ sẽ là bằng chứng rõ ràng nhất cho sự thành công của kiến trúc modular.

Tầm Quan Trọng của Các Founder và Động Lực Đổi Mới

Không thể phủ nhận tầm ảnh hưởng của những người sáng lập trong việc định hình hướng đi của kỷ nguyên blockchain modular.

Định hình lại cách chúng ta xây dựng Web3

Những Modular Blockchain Founder không chỉ đơn thuần là những nhà phát triển. Họ là những người có tầm nhìn xa, dám nghĩ dám làm, thách thức các mô hình truyền thống và đề xuất những giải pháp hoàn toàn mới. Họ đang định hình lại cách chúng ta tư duy về kiến trúc blockchain, chuyển từ một thế giới nguyên khối sang một thế giới linh hoạt, có thể tùy chỉnh và mở rộng hơn.

Vai trò của tư duy sáng tạo

Tư duy sáng tạo là yếu tố cốt lõi giúp các founder này nhìn thấy những cơ hội mà người khác bỏ qua. Từ việc nhận ra nhu cầu về khả năng cung cấp dữ liệu chuyên biệt (Celestia) đến việc tái sử dụng bảo mật của Ethereum (EigenLayer) và tối ưu hóa lớp thực thi cho rollup (Fuel), mỗi ý tưởng đều đòi hỏi một cái nhìn độc đáo và khả năng hình dung một tương lai khác biệt cho Web3.

Kết nối giữa công nghệ và ứng dụng thực tiễn

Cuối cùng, vai trò của những founder này còn nằm ở khả năng biến những ý tưởng phức tạp thành các sản phẩm và giao thức có thể ứng dụng trong thế giới thực. Họ không chỉ phát triển công nghệ mà còn xây dựng cộng đồng, thu hút tài năng và thiết lập lộ trình để các giải pháp modular blockchain có thể được triển khai rộng rãi, mang lại lợi ích cụ thể cho người dùng và nhà phát triển trên toàn cầu. Những bộ óc tiên phong này đang dẫn dắt một cuộc cách mạng trong lĩnh vực Web3, hứa hẹn một tương lai nơi blockchain trở nên mạnh mẽ, linh hoạt và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết, mở ra vô vàn khả năng cho sự đổi mới và sáng tạo.