Velodrome: Trung tâm thanh khoản của Optimism

Velodrome: Trung tâm thanh khoản của Optimism không chỉ là một khẩu hiệu marketing, mà là một định vị chiến lược đã được chứng minh qua thời gian và khối lượng giao dịch. Trong bối cảnh hệ sinh thái Layer 2 phát triển bùng nổ, mỗi mạng lưới đều cần một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) cốt lõi, nơi dòng tiền chảy về, tạo nên nền tảng vững chắc cho các ứng dụng khác. Đối với Optimism, Velodrome đã và đang thực hiện xuất sắc vai trò đó.

Thông tin tổng quan về Velodrome

• Đội ngũ sáng lập / công ty đứng sau: Velodrome được ra mắt bởi một nhóm các nhà phát triển ẩn danh, những người đã fork mô hình Solidly và mang nó đến blockchain Optimism. Đội ngũ này được biết đến là nhóm đằng sau veDAO, một dự án trước đó.
• Blockchain sử dụng / mô hình kiến trúc: Velodrome hoạt động trên blockchain Optimism, một giải pháp Layer 2 của Ethereum. Đây là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) sử dụng mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM) với thanh khoản tập trung và cơ chế quản trị vote-escrowed (ve-tokenomics).
• Lộ trình phát triển (Roadmap) & Đối tác:
  • Lộ trình: Velodrome V1 ra mắt vào tháng 6 năm 2022. Sau đó, Velodrome V2 được giới thiệu vào năm 2023, mang đến các cải tiến đáng kể như thanh khoản tập trung và hệ thống bỏ phiếu hiệu quả hơn. Lộ trình tương lai tập trung vào việc củng cố vị thế trên Optimism, mở rộng khả năng tương tác với các giao thức khác và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.
  • Đối tác: Velodrome đóng vai trò là xương sống thanh khoản cho hệ sinh thái Optimism. Nó có mối quan hệ tích hợp sâu rộng với nhiều giao thức DeFi trên Optimism như Frax Finance, Synthetix, Yearn và nhiều dự án khác, bằng cách cung cấp cơ chế khuyến khích thanh khoản thông qua “bribes” (hối lộ) cho người nắm giữ veVELO.
• Số liệu minh chứng: Velodrome là DEX hàng đầu về tổng giá trị khóa (TVL) và khối lượng giao dịch trên Optimism. TVL thường duy trì ở mức hàng trăm triệu USD (ví dụ, khoảng 200-250 triệu USD, số liệu biến động liên tục), với khối lượng giao dịch hàng ngày đạt hàng chục triệu USD.
• Đánh giá cộng đồng & chuyên gia:
  • Cộng đồng: Nhận được sự đón nhận tích cực trong hệ sinh thái Optimism, được coi là nền tảng cốt lõi cho DeFi trên L2 này. Cộng đồng đánh giá cao mô hình ve-tokenomics trong việc thu hút và duy trì thanh khoản, cũng như cơ chế phân chia phí hấp dẫn.
  • Chuyên gia: Các nhà phân tích đánh giá cao khả năng của Velodrome trong việc triển khai thành công mô hình ve-tokenomics, giúp thu hút và duy trì lượng lớn thanh khoản và khối lượng giao dịch cho Optimism. Dự án được coi là một yếu tố then chốt cho sự phát triển của Optimism DeFi. Tuy nhiên, sự phức tạp của cơ chế ve-tokenomics có thể là rào cản cho người dùng mới.
• Tokenomics (nếu có token):
  • Token: VELO là token tiện ích và quản trị gốc của Velodrome.
  • Tiện ích: Các nhà cung cấp thanh khoản (LP) kiếm được phần thưởng VELO. Người dùng có thể khóa VELO thành veVELO (vote-escrowed VELO) trong tối đa 4 năm để nhận các quyền lợi: 100% phí giao dịch của giao thức, nhận “bribes” (hối lộ) từ các giao thức khác để định hướng phát thải VELO đến các nhóm thanh khoản cụ thể và tham gia vào quản trị dự án (bỏ phiếu về trọng số phát thải).
  • Cung cấp: VELO có cơ chế lạm phát hàng tuần (ban đầu là 1% trên tổng cung hiện tại) được thiết kế để khuyến khích những người nắm giữ veVELO thông qua phần thưởng rebase.
  • Phân phối: Sự phân phối ban đầu bao gồm airdrop cho các cộng đồng và giao thức khác nhau trong hệ sinh thái Optimism.
• Điểm mạnh & Điểm yếu:
  • Điểm mạnh:
    • Là sàn DEX thống trị trên Optimism với lợi thế người đi đầu và sự chấp nhận rộng rãi của hệ sinh thái.
    • Mô hình ve-tokenomics sáng tạo và hiệu quả trong việc khuyến khích thanh khoản bền vững thông qua phí giao dịch và “bribes”.
    • Phiên bản V2 giới thiệu thanh khoản tập trung, cải thiện đáng kể hiệu quả sử dụng vốn.
    • Cộng đồng hoạt động tích cực và gắn bó.
    • Đóng vai trò là cơ sở hạ tầng thiết yếu cho sự tăng trưởng của DeFi trên Optimism.
  • Điểm yếu:
    • Sự phức tạp của mô hình ve-tokenomics có thể gây khó khăn cho người dùng mới và yêu cầu thời gian để hiểu rõ.
    • Thành công của dự án phụ thuộc nhiều vào sự tăng trưởng và chấp nhận của hệ sinh thái Optimism.
    • Áp lực lạm phát của token VELO (dù được thiết kế để có lợi cho người nắm giữ veVELO) có thể là mối lo ngại cho những người không khóa token.
    • Tiềm ẩn rủi ro về sự thờ ơ của người bỏ phiếu hoặc khả năng thao túng trong hệ thống quản trị.
• Bảo mật: Velodrome V1 và V2 đã trải qua nhiều cuộc kiểm toán bảo mật bởi các công ty uy tín như PeckShield, Trail of Bits, Code4rena (thông qua cuộc thi) và Sherlock. Mặc dù có một sự cố trong quá khứ liên quan đến việc một nhà phát triển cũ đã rút tiền từ ví phát triển của dự án, nhưng các quỹ của người dùng trong các hợp đồng thông minh AMM không bị ảnh hưởng. Đội ngũ đã xử lý sự cố một cách minh bạch và đảm bảo an toàn cho tài sản của người dùng.
• Dự án thuộc xu hướng gì:
  • DeFi (Tài chính phi tập trung)
  • DEX (Sàn giao dịch phi tập trung)
  • AMM (Tạo lập thị trường tự động), đặc biệt là AMM thanh khoản tập trung.
  • Giải pháp Layer 2 (L2), là một dự án nổi bật và cốt lõi trong hệ sinh thái Optimism.
  • ve-Tokenomics (Mô hình quản trị vote-escrowed).
  • Liquidity-as-a-Service / Protocol-to-Protocol (P2P) DeFi.

Velodrome là gì và tại sao nó lại quan trọng

Nguồn gốc và sự ra đời

Velodrome Finance là một sàn giao dịch AMM (Automated Market Maker) được xây dựng trên mạng lưới Optimism. Dự án được xem là một bản fork cải tiến từ Solidly, một mô hình AMM do Andre Cronje, một huyền thoại trong làng DeFi, tạo ra trên Fantom. Đội ngũ phát triển đã nhận thấy tiềm năng to lớn của mô hình này nhưng cũng nhìn ra những điểm yếu cần khắc phục. Họ đã quyết định mang mô hình này lên Optimism, một trong những giải pháp Layer 2 hàng đầu của Ethereum, với mục tiêu xây dựng một trung tâm thanh khoản hiệu quả và bền vững.

Sứ mệnh trở thành trái tim thanh khoản

Sứ mệnh của Velodrome rất rõ ràng: trở thành trung tâm thanh khoản chính của hệ sinh thái Optimism. Bằng cách tạo ra một cơ chế khuyến khích mạnh mẽ cho các nhà cung cấp thanh khoản và các dự án, Velodrome thu hút dòng tiền chảy vào mạng lưới, tạo ra thanh khoản sâu cho các cặp giao dịch. Điều này không chỉ giúp người dùng giao dịch với mức trượt giá thấp mà còn là nền tảng để các giao thức DeFi khác như lending, borrowing, hay phái sinh có thể xây dựng và phát triển trên đó.

Cơ chế hoạt động độc đáo của Velodrome

Mô hình ve(3,3) – Trái tim của dự án

Điểm làm nên sự khác biệt của Velodrome chính là mô hình kinh tế token được gọi là ve(3,3). Đây là sự kết hợp giữa hai khái niệm đình đám trong DeFi: mô hình ve (vote-escrowed) của Curve Finance và lý thuyết trò chơi (3,3) của OlympusDAO. Người dùng khóa token VELO của mình để nhận lại veVELO, một dạng NFT đại diện cho quyền biểu quyết và quản trị. Thời gian khóa càng lâu, lượng veVELO nhận được càng nhiều, đồng nghĩa với quyền lực càng lớn.

Hệ thống token kép VELO và veVELO

VELO là token tiện ích chính của giao thức, được dùng để thưởng cho các nhà cung cấp thanh khoản. Nó có thể được giao dịch tự do trên thị trường. Ngược lại, veVELO là một NFT không thể chuyển nhượng, đại diện cho cổ phần quản trị trong giao thức. Người nắm giữ veVELO có quyền bỏ phiếu để quyết định lượng phát thải token VELO sẽ được phân bổ cho các bể thanh khoản (liquidity pool) nào trong mỗi giai đoạn (epoch).

Cuộc chiến của Bribes và Emissions

Đây chính là cơ chế flywheel tạo nên sức hút của Velodrome. Các dự án muốn có thanh khoản sâu cho token của mình trên Optimism sẽ “hối lộ” (bribe) những người nắm giữ veVELO bằng chính token của họ hoặc các token giá trị khác. Đổi lại, người nắm giữ veVELO sẽ bỏ phiếu để phân bổ lượng phát thải VELO vào bể thanh khoản của dự án đó. Điều này tạo ra một vòng lặp tích cực: dự án nhận được thanh khoản, nhà cung cấp thanh khoản được thưởng VELO với APY cao, và người nắm giữ veVELO nhận được phí giao dịch và các khoản hối lộ.

Những ai được hưởng lợi từ Velodrome

Lợi ích cho nhà cung cấp thanh khoản

Đối với những người dùng thông thường, việc cung cấp thanh khoản trên Velodrome mang lại lợi nhuận hấp dẫn. Họ không chỉ nhận được phí giao dịch từ các cặp pool mình tham gia, mà còn nhận được một lượng lớn token VELO được phát thải hàng tuần, giúp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.

Quyền lợi của người nắm giữ veVELO

Những người tin tưởng vào dự án và khóa VELO để nhận veVELO được hưởng nhiều đặc quyền. Họ là những người quyết định dòng chảy của thanh khoản trong hệ sinh thái, nhận 100% phí giao dịch được tạo ra từ các pool mà họ bỏ phiếu, và quan trọng nhất là nhận được các khoản hối lộ giá trị từ các dự án khác.

Đòn bẩy cho các dự án trên Optimism

Đối với các dự án mới hoặc đã có tên tuổi trên Optimism, Velodrome là một công cụ cực kỳ hiệu quả để xây dựng thanh khoản ban đầu. Thay vì phải chi một khoản tiền lớn cho các chương trình khuyến khích thanh khoản (liquidity mining) tốn kém, họ có thể sử dụng một phần ngân sách nhỏ hơn để “hối lộ” cộng đồng veVELO, một cách tiếp cận hiệu quả và bền vững hơn về mặt chi phí.

So sánh Velodrome với các mô hình khác

Khác biệt với Uniswap hay Curve

Trong khi Uniswap tập trung vào sự đơn giản và hiệu quả vốn với mô hình thanh khoản tập trung, Velodrome lại chọn một con đường phức tạp hơn nhưng tạo ra sự gắn kết cộng đồng mạnh mẽ. So với Curve, vốn tập trung chủ yếu vào các stablecoin, Velodrome linh hoạt hơn khi hỗ trợ cả các cặp stablecoin và các cặp tài sản biến động, trở thành một trung tâm thanh khoản toàn diện hơn.

Ưu và nhược điểm của mô hình ve(3,3)

Ưu điểm lớn nhất của mô hình này là khả năng điều hướng thanh khoản một cách có chủ đích và tạo ra một vòng lặp kinh tế bền vững. Nó trao quyền cho cộng đồng và giảm sự phụ thuộc vào đội ngũ phát triển. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là sự phức tạp, có thể là một rào cản cho người dùng mới. Hơn nữa, các “cuộc chiến hối lộ” có thể trở nên khốc liệt, đôi khi tạo ra sự biến động không mong muốn.

Để có cái nhìn sâu sắc và định lượng hơn về các cuộc chiến hối lộ này, cũng như phân tích dòng tiền đang chảy vào những pool nào trên Velodrome, việc theo dõi dữ liệu on-chain là cực kỳ quan trọng. Các nền tảng phân tích dữ liệu chuyên sâu như Web3Lead trở thành một công cụ không thể thiếu cho cả nhà đầu tư cá nhân lẫn các dự án. Web3Lead cung cấp những insight chi tiết về thị trường, hành vi người dùng trong không gian Web3, phân tích dữ liệu on-chain và theo dõi xu hướng tăng trưởng của các dự án. Bằng cách sử dụng các dashboard trực quan, người dùng có thể dễ dàng nắm bắt được dự án nào đang chi nhiều tiền nhất cho bribes, lượng veVELO đang được khóa lại ra sao, và hiệu quả của các chương trình khuyến khích. Việc truy cập và tìm hiểu các phân tích này trên Web3Lead giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư và cung cấp thanh khoản một cách thông minh và hiệu quả hơn thay vì chỉ dựa vào cảm tính.

Tương lai và tiềm năng phát triển

Velodrome V2 và sự mở rộng

Đội ngũ Velodrome không ngủ quên trên chiến thắng. Họ đã cho ra mắt phiên bản V2 với nhiều cải tiến quan trọng, bao gồm cơ chế quản lý thanh khoản linh hoạt hơn, cho phép các dự án tùy chỉnh bể thanh khoản của riêng mình. Gần đây, dự án còn mở rộng sang hệ sinh thái Base, một Layer 2 khác được hậu thuẫn bởi Coinbase, dưới cái tên Aerodrome, cho thấy tham vọng trở thành một thế lực thanh khoản trên nhiều chuỗi.

Vị thế trong cuộc chiến Layer 2

Khi cuộc chiến giữa các giải pháp Layer 2 ngày càng gay gắt, vai trò của các trung tâm thanh khoản như Velodrome lại càng trở nên quan trọng. Sự thành công của Velodrome gắn liền với sự phát triển của Optimism và ngược lại. Một hệ sinh thái có thanh khoản dồi dào sẽ thu hút được nhiều nhà phát triển và người dùng hơn, tạo nên một lợi thế cạnh tranh đáng kể.

Velodrome đã chứng minh mình không chỉ là một bản sao của Solidly, mà là một sự tiến hóa vượt bậc, được điều chỉnh để phù hợp hoàn hảo với hệ sinh thái Optimism. Bằng cách cân bằng lợi ích giữa các bên tham gia, dự án đã tạo ra một cỗ máy thanh khoản hiệu quả, góp phần không nhỏ vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của toàn bộ mạng lưới. Chừng nào Optimism còn phát triển, vị thế trung tâm của Velodrome sẽ còn được củng cố vững chắc hơn nữa.