Startup Web3 Việt Nam: Các dự án nổi bật cần theo dõi năm 2025
Tổng quan về Web3 Startup tại Việt Nam
1. Đội ngũ sáng lập / công ty đứng sau:
Web3 startups thường được thành lập bởi các nhà phát triển, kỹ sư blockchain, doanh nhân có tầm nhìn về một internet phi tập trung. Đôi khi các dự án khởi đầu là nòng cốt bởi một nhóm nhỏ và sau đó phát triển thành các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc cộng đồng mở. Có nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm lớn (như Andreessen Horowitz, Paradigm) và các vườn ươm (như ConsenSys Labs, Solana Foundation) hỗ trợ.
2. Blockchain sử dụng / mô hình kiến trúc:
Web3 startups xây dựng trên nhiều blockchain nền tảng khác nhau như Ethereum, Solana, Polkadot, Polygon, Avalanche, BNB Chain, Cosmos, NEAR Protocol, và Arbitrum. Mô hình kiến trúc phổ biến bao gồm ứng dụng phi tập trung (dApps), hợp đồng thông minh, các giao thức phi tập tập trung cho tài chính (DeFi), NFT, GameFi, SocialFi, các giải pháp lưu trữ phi tập trung (như IPFS, Arweave) và các giải pháp định danh phi tập trung (DID).
3. Lộ trình phát triển (Roadmap) & Đối tác:
Lộ trình phát triển của Web3 startups thường tập trung vào việc phát triển sản phẩm cốt lõi, xây dựng cộng đồng, tăng cường tính phi tập trung, triển khai quản trị phi tập trung (DAO), và mở rộng hệ sinh thái. Đối tác có thể bao gồm các quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên về blockchain, các dự án blockchain lớn (để tích hợp hoặc xây dựng trên nền tảng của họ), các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng Web3, và các công ty kiểm toán bảo mật.
4. Số liệu minh chứng:
Thị trường Web3 đã thu hút hàng tỷ đô la đầu tư mạo hiểm trong những năm gần đây. Giá trị khóa lại (TVL) trong DeFi thường xuyên ở mức hàng chục tỷ đô la. Khối lượng giao dịch NFT hàng năm cũng lên đến hàng tỷ đô la. Số lượng ví tiền điện tử hoạt động và người dùng dApps cũng tăng trưởng đáng kể.
5. Đánh giá cộng đồng & chuyên gia:
Cộng đồng và chuyên gia đánh giá cao tiềm năng của Web3 trong việc trao quyền sở hữu dữ liệu cho người dùng, tạo ra các mô hình kinh tế mới, và tăng cường tính minh bạch, khả năng chống kiểm duyệt. Tuy nhiên, cũng có những lo ngại về khả năng mở rộng (scalability), trải nghiệm người dùng phức tạp, rủi ro bảo mật (hack), sự biến động của thị trường, và thách thức pháp lý.
6. Tokenomics (nếu có token):
Nhiều Web3 startups phát hành token tiện ích hoặc token quản trị. Tokenomics thường được thiết kế để khuyến khích sự tham gia của người dùng, phân phối quyền quản trị, cung cấp thanh khoản, và định giá các dịch vụ trong hệ sinh thái. Các mô hình phổ biến bao gồm staking, farming, bỏ phiếu quản trị, phí giao dịch, và thưởng cho nhà cung cấp dịch vụ hoặc người dùng tích cực.
7. Điểm mạnh & Điểm yếu:
Điểm mạnh:
- Quyền sở hữu dữ liệu và tài sản: Người dùng có toàn quyền kiểm soát dữ liệu và tài sản kỹ thuật số của mình.
- Tính phi tập trung và minh bạch: Giảm sự phụ thuộc vào các bên trung gian, tăng cường tính minh bạch và khả năng chống kiểm duyệt.
- Mô hình kinh tế mới: Tạo ra cơ hội cho người dùng tham gia và kiếm tiền từ việc đóng góp vào mạng lưới (play-to-earn, move-to-earn, create-to-earn).
- Khả năng tương tác: Tiềm năng để các ứng dụng và giao thức khác nhau kết nối và tương tác dễ dàng hơn.
- Sự đổi mới nhanh chóng: Một không gian phát triển nhanh với nhiều đổi mới công nghệ và ý tưởng mới.
Điểm yếu:
- Khả năng mở rộng (Scalability): Nhiều blockchain nền tảng vẫn đang vật lộn với tốc độ giao dịch thấp và phí cao.
- Trải nghiệm người dùng (UX): Quá trình sử dụng dApps thường phức tạp, yêu cầu kiến thức kỹ thuật và quản lý ví.
- Rủi ro bảo mật: Hợp đồng thông minh và cầu nối blockchain dễ bị tấn công, dẫn đến mất mát tài sản.
- Rủi ro pháp lý: Môi trường pháp lý không rõ ràng và thay đổi liên tục trên toàn cầu.
- Biến động thị trường: Giá trị của tài sản kỹ thuật số có thể biến động mạnh, ảnh hưởng đến người dùng và dự án.
- Tác động môi trường: Một số blockchain có mức tiêu thụ năng lượng cao.
Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển vũ bão, Web3 đã nhanh chóng trở thành một trong những lĩnh vực nóng bỏng nhất, hứa hẹn thay đổi cách chúng ta tương tác với internet và sở hữu tài sản kỹ thuật số. Việt Nam, với dân số trẻ năng động và sự đam mê công nghệ vượt trội, đã và đang khẳng định vị thế của mình trên bản đồ Web3 toàn cầu. Từ những Web3 startup non trẻ đến những dự án đã gây tiếng vang, chúng ta có thể thấy rõ tiềm năng bùng nổ của dải đất hình chữ S này. Năm 2025 không chỉ là một cột mốc mà còn là thời điểm để nhìn nhận những dự án đầy hứa hẹn, những cái tên có thể định hình tương lai của không gian Web3 tại Việt Nam và hơn thế nữa. Đây là lúc chúng ta cùng khám phá những mảnh ghép quan trọng trong bức tranh sôi động này, nơi sự sáng tạo và đổi mới đang không ngừng được thúc đẩy.
Tổng quan về bối cảnh Web3 Việt Nam
Việt Nam từ lâu đã được biết đến như một quốc gia có cộng đồng tiền mã hóa và blockchain vô cùng sôi nổi. Sự ủng hộ từ cộng đồng, cùng với nguồn nhân lực công nghệ dồi dào và khả năng nắm bắt xu hướng nhanh chóng, đã tạo nên một môi trường thuận lợi cho các Web3 startup phát triển. Không chỉ dừng lại ở vai trò người dùng hay nhà đầu tư sớm, các kỹ sư và nhà phát triển Việt Nam đang ngày càng đóng góp mạnh mẽ vào việc xây dựng nền tảng và ứng dụng thực tế trong không gian Web3.
Nguồn nhân lực chất lượng cao và tinh thần khởi nghiệp
Một trong những yếu tố cốt lõi thúc đẩy sự phát triển của Web3 tại Việt Nam chính là nguồn nhân lực. Các trường đại học và cộng đồng công nghệ đang đào tạo ra một thế hệ kỹ sư blockchain, AI và dữ liệu có tay nghề cao. Tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ, sẵn sàng đối mặt với thách thức và học hỏi cái mới, đã giúp nhiều đội ngũ startup Việt Nam nhanh chóng thích nghi và tạo ra những sản phẩm có giá trị. Họ không ngại thử nghiệm những ý tưởng táo bạo và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế.
Sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư và hệ sinh thái
Mặc dù khung pháp lý vẫn còn đang trong quá trình hoàn thiện, các Web3 startup Việt Nam vẫn nhận được sự quan tâm lớn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm trong và ngoài nước. Các accelerator và incubator cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ươm mầm, cung cấp kiến thức, mạng lưới và nguồn vốn ban đầu cho các dự án tiềm năng. Sự hình thành một hệ sinh thái hỗ trợ ngày càng toàn diện này đang tạo đà cho nhiều dự án vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu và vươn ra tầm khu vực.
Các dự án GameFi và Metaverse tiên phong
GameFi và Metaverse là hai lĩnh vực mà các startup Việt Nam đã và đang tạo được dấu ấn rõ rệt trên trường quốc tế. Với khả năng kết hợp giữa giải trí, công nghệ blockchain và cơ chế kinh tế độc đáo, các dự án này thu hút được một lượng lớn người dùng và nhà đầu tư.
Thế hệ GameFi mới với trải nghiệm sâu sắc
Thay vì chỉ tập trung vào mô hình play-to-earn đơn thuần, thế hệ GameFi mới của Việt Nam đang hướng tới việc xây dựng những trò chơi có chiều sâu về cốt truyện, đồ họa và gameplay. Các dự án này không chỉ muốn người chơi kiếm tiền mà còn muốn họ thực sự tận hưởng trải nghiệm giải trí, gắn kết với cộng đồng và có giá trị sở hữu thực sự trong game thông qua NFT. Đây là bước tiến quan trọng để GameFi trở nên bền vững hơn và thu hút được đối tượng người chơi rộng lớn hơn.
Metaverse và ứng dụng thực tế ảo
Bên cạnh GameFi, các startup Việt Nam cũng đang tích cực khám phá tiềm năng của Metaverse. Không chỉ dừng lại ở việc tạo ra các thế giới ảo để chơi game, một số dự án còn tập trung vào việc phát triển Metaverse có ứng dụng trong các lĩnh vực như giáo dục, sự kiện, thương mại điện tử hay thậm chí là y tế. Họ đang xây dựng những nền tảng cho phép người dùng tương tác, học hỏi, làm việc và giải trí trong một không gian số chân thực và tiện ích.
Làn sóng DeFi và Hạ tầng Blockchain
DeFi (Tài chính phi tập trung) và hạ tầng blockchain là xương sống của toàn bộ hệ sinh thái Web3. Các startup Việt Nam cũng không bỏ qua lĩnh vực này, tập trung vào việc xây dựng những giải pháp tài chính đổi mới và các blockchain nền tảng mạnh mẽ.
Nền tảng DeFi đa dạng và an toàn
Các dự án DeFi của Việt Nam đang cung cấp nhiều dịch vụ khác nhau, từ sàn giao dịch phi tập trung (DEX), nền tảng cho vay và đi vay, đến các giao thức quản lý tài sản và bảo hiểm phi tập trung. Mục tiêu là mang lại sự minh bạch, hiệu quả và khả năng tiếp cận tài chính cho mọi người, không bị ràng buộc bởi các tổ chức tài chính truyền thống. Yếu tố bảo mật và trải nghiệm người dùng luôn được đặt lên hàng đầu để xây dựng lòng tin.
Phát triển Layer 1 và giải pháp mở rộng (Layer 2)
Để Web3 có thể mở rộng và phục vụ hàng tỷ người dùng, hạ tầng blockchain cần phải mạnh mẽ và hiệu quả hơn. Nhiều startup Việt Nam đang nghiên cứu và phát triển các blockchain Layer 1 mới hoặc các giải pháp Layer 2 giúp tăng tốc độ giao dịch và giảm chi phí. Những dự án này đóng vai trò nền tảng, tạo điều kiện cho các ứng dụng phi tập trung (dApps) khác phát triển một cách mượt mà và bền vững. Để thực sự nắm bắt được dòng chảy này, việc có một công cụ phân tích dữ liệu chuyên sâu là cực kỳ cần thiết. Đây là lúc các nền tảng như Web3Lead phát huy giá trị. Web3Lead cung cấp những insight thị trường sâu sắc, phân tích hành vi người dùng Web3, dữ liệu on-chain chi tiết và các xu hướng tăng trưởng của dự án. Với Web3Lead, các nhà đầu tư và nhà phát triển có thể hiểu rõ hơn về hiệu suất thị trường, phát hiện các dự án tiềm năng và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu đáng tin cậy. Việc truy cập Web3Lead sẽ mở ra một kho tàng thông tin giúp bạn đi trước đón đầu trong thế giới Web3 đầy biến động này, từ đó tối ưu hóa chiến lược đầu tư và phát triển của mình.
Sự trỗi dậy của SocialFi và NFT
Không gian Web3 không chỉ là tài chính và game, mà còn là về việc cách chúng ta kết nối và thể hiện bản thân. SocialFi và NFT là hai lĩnh vực đang tạo ra những cuộc cách mạng trong cách chúng ta xây dựng cộng đồng và sở hữu tài sản kỹ thuật số.
Mạng xã hội phi tập trung (SocialFi)
SocialFi hứa hẹn một mô hình mạng xã hội nơi người dùng có quyền kiểm soát dữ liệu của mình và được thưởng cho những đóng góp của họ. Các startup Việt Nam đang phát triển những nền tảng SocialFi cho phép người sáng tạo nội dung kiếm tiền trực tiếp từ fan hâm mộ mà không qua trung gian, xây dựng cộng đồng vững mạnh hơn và chống lại kiểm duyệt. Đây là bước tiến hướng tới một internet công bằng và trao quyền hơn cho người dùng.
NFT và ứng dụng sáng tạo
NFT (Non-Fungible Tokens) đã vượt ra ngoài giới hạn của tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số. Các startup Việt Nam đang khám phá những ứng dụng mới của NFT trong nhiều lĩnh vực, từ cấp giấy chứng nhận học thuật, quyền sở hữu tài sản trong thế giới thực, vé sự kiện, đến các bộ sưu tập số mang tính tương tác cao. Khả năng xác minh quyền sở hữu độc nhất của NFT mở ra vô vàn cơ hội sáng tạo và kinh doanh.
Những xu hướng mới và tiềm năng phát triển
Thế giới Web3 luôn vận động không ngừng, và các startup Việt Nam cũng đang nhanh chóng bắt kịp những xu hướng mới để tìm kiếm cơ hội.
AI kết hợp Blockchain
Sự kết hợp giữa Trí tuệ nhân tạo (AI) và Blockchain đang mở ra những cánh cửa mới. Các dự án đang nghiên cứu cách sử dụng AI để phân tích dữ liệu on-chain, tối ưu hóa các giao thức DeFi, hoặc thậm chí tạo ra các NFT động có khả năng tương tác. Mặt khác, blockchain cũng có thể cung cấp tính minh bạch và bất biến cho các mô hình AI, giải quyết các vấn đề về đạo đức và kiểm soát dữ liệu.
Giáo dục và Onboarding người dùng Web2
Để Web3 trở nên phổ biến, việc giáo dục và đưa người dùng từ Web2 sang Web3 một cách dễ dàng là vô cùng quan trọng. Các startup Việt Nam đang phát triển các công cụ, nền tảng học tập và giao diện thân thiện giúp người mới tiếp cận với blockchain, ví tiền điện tử và các ứng dụng phi tập trung một cách trực quan nhất. Đây là một mảng hứa hẹn sẽ bùng nổ khi Web3 ngày càng trở nên gần gũi hơn với cuộc sống hàng ngày.
Năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm đầy sôi động cho các startup Web3 Việt Nam. Với nền tảng vững chắc, tinh thần đổi mới không ngừng và khả năng thích nghi nhanh chóng, chúng ta có thể kỳ vọng vào sự xuất hiện của nhiều dự án đột phá, không chỉ đóng góp vào sự phát triển của hệ sinh thái Web3 trong nước mà còn tạo ra tiếng vang lớn trên trường quốc tế. Chắc chắn rằng, những bước tiến của các nhà khởi nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục định hình một phần quan trọng của tương lai internet phi tập trung.
